Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Wij stimuleren inwoners, jong en oud, om prettig en zelfstandig te leven in hun woonomgeving en een actieve bijdrage te leveren aan de samenleving. Activiteiten en diensten worden op maat in wijken en kernen aangeboden, gebruikmakend van een uitgebreid en divers netwerk van sociaal-culturele accommodaties. Wij vinden het belangrijk dat inwoners van jong tot oud zelf initiatief nemen en vrijwilligerswerk doen.

Activiteiten

Toelichting

01. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten

Maatvast en een aantal zelfstandige dorpshuizen hebben het beheer en de exploitatie van de sociaal-culturele accommodaties in 2023 weten te realiseren. En zo ook het aanbieden van laagdrempelige sociaal-culturele activiteiten. In 2023 is een aantal speerpunten vanuit het strategieplan van Maatvast ‘Altijd in je buurt – in verbinding, sociaal, sterk en zichtbaar' gerealiseerd:

• het zorgdragen voor vernieuwing en diversiteit, waarmee Maatvast haar aanbod heeft vergroot. Zoals het project SPOT: een traject waarin groepsactiviteiten en individuele coaching voor jongeren werden aangeboden. En de diverse spreekuren die zijn ingericht op een aantal locaties;

• het aanspreken van een nieuwe doelgroep, namelijk inwoners van 30-55 jaar. Dit jaar stond in het teken van profilering en het onderstrepen van het mensenwerk van Maatvast door middel van de campagne 'dit is mijn Maatvast'. Als rode draad zal deze campagne de komende jaren worden doorgevoerd in de communicatie;

• daarnaast is er een aantal inzamelingsacties gevoerd voor de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië en voor een aantal andere goede doelen.

Maatvast heeft een grote rol gespeeld in het beheer en de coördinatie van het Community Center voor Oekraïense ontheemden.

Ook is er een aantal nieuwe samenwerkingen ontstaan zoals met Stichting Thuis-Gekookt. En er is een verband opgericht ‘samen sterker tegen armoede’ met de gezamenlijke missie om het voor alle inwoners mogelijk te maken geldzorgen, schulden of armoede te ontstijgen.

Verder biedt Cpunt cultuur in de wijk aan. In de eerste plaats met cultuureducatie en leesbevordering op vrijwel alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs. Verder vinden in de zes bibliotheken in de gemeente eenvoudige culturele activiteiten plaats. En er worden cursussen gegeven in Hoofddorp, Nieuw-Vennep, Zwanenburg en Badhoevedorp. Met behulp van een mobiele geluidsset vindt er regelmatig programmering plaats buiten de bekende zalen.

02. Uitvoeren Lokale Inclusie Agenda en Regenboogagenda, aanpak van discriminatie

Deze drie trajecten maken deel uit van het gemeentelijk inclusiebeleid. In 2023 verzorgden we toegankelijke verkiezingen voor de Tweede Kamer, met inbegrip van een prikkelarm stemlokaal en extra vrijwilligersvervoer. We gaven opdracht voor onderzoek naar het bevorderen van toegankelijkheid van het gemeentelijk vastgoed en vervolgden het overleg met ondernemers in Nieuw-Vennep in winkelcentrum De Symfonie. De samenwerking met ondernemers namen we ook als actiepunt op in onze agenda voor het midden- en kleinbedrijf, de MKB Agenda 2023. Tijdens de Week van de Toegankelijkheid en de Dag van de Witte Stok in oktober kreeg ervaringskennis meer nadruk. Dit gebeurde met filmpjes van ervaringsdeskundige vrijwilligers van de Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer (BGH) in de centrale winkelgebieden in Hoofddorp en Nieuw-Vennep. Op sociale media toonden we daarmee het belang van een obstakelvrije openbare ruimte. De BGH zette die ervaringskennis ook in bij een ontmoeting met de gemeenteraad in oktober. In deze bijeenkomst werden raadsleden geïnformeerd over knelpunten in de tijdige levering van hulpmiddelen vanuit de Wmo en het toegankelijk maken van de openbare ruimte.

We stelden de Regenboogagenda 2023-2026 vast, specifiek voor inclusie van leden van de regenbooggemeenschap en ondertekenden de intentieverklaring van de 56 regenbooggemeenten en het ministerie van OCW. Onze alliantiepartners droegen gezamenlijk zorg voor het evenement van de Pride Walk met aansluitend feestelijkheden in Cpunt. Dit vond plaats op de Internationale Dag tegen Trans- en Homofobie (IDAHOT) in mei en trok weer meer deelnemers (meer dan honderd personen) dan het jaar ervoor. Rond Coming Out Dag in oktober vond een panelgesprek plaats met tientallen genodigden over zorg voor roze ouderen. We exposeerden enkele weken de buitententoonstelling ‘OudRoze’ in de nabijheid van Cpunt.

We herdachten en vierden Keti Koti op 1 juli in dit nationale herdenkingsjaar voor de afschaffing van slavernij. Daarmee benadrukten we het belang van verbondenheid door het gedeeld verleden. Aan zowel de herdenking als het festival namen ruim vijfhonderd mensen deel. De dag gaven we samen vorm met diverse betrokken inwoners en organisaties. Bureau Discriminatiezaken Kennemerland (BDK) publiceerde alle activiteiten op een regionale activiteitenlijst over het gedeeld verleden. BDK kwam vanwege het 40-jarig bestaan in september langs met een ‘SRV-bus’ in onder meer Hoofddorp en Nieuw-Vennep waar ervaringsdeskundigen van de theatergroep ‘Live Your Story’ persoonlijke verhalen vertelden.

03. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

In 2020 is de visie ‘Informele zorg en vrijwillige inzet in Haarlemmermeer, Samen Sterk en In Balans 2020-2023’ door de raad vastgesteld. In 2023 zijn de doelstellingen zoals benoemd in de visie onderdeel gemaakt van ons plan van aanpak GALA. Er is een groeiende behoefte aan toekomstbestendig vrijwilligersbeleid dat flexibel en aanpasbaar is aan veranderende omstandigheden. We hebben de ambitie uitgesproken onze vrijwillige inzet en informele zorg verder te versterken via de inzet van een flexibele vrijwilligerspool. In samenwerking met de VrijwilligersCentrale van Stichting MeerWaarde en Mantelzorg en Meer hebben wij hiervoor een aanvullende subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Noord-Holland.

Ook is in 2023 ingezet op het vinden en binden van vrijwilligers. Op 10 en 11 maart 2023 vond NL Doet plaats, onder andere bij verpleeghuis Bornholm en Kinderboerderij De Boerenzwaluw. Het Business & Social Impact Event, voorheen de maatschappelijke Beursvloer, in november was een groot succes. Er zijn meer dan negentig matches gemaakt tussen het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld. Op de Dag van de Vrijwilliger in december is via de Vrijwilligerscentrale waardering uitgesproken voor de inzet van vele vrijwilligers in Haarlemmermeer, onder andere in de vorm van 1.200 vouchers, te besteden bij lokale ondernemers.

De Vrijwilligerscentrale heeft het project Vrijwillig Traineeship voor jongeren vervolgd met groepen jongeren die in een periode van zes maanden bij drie verschillende organisaties vrijwilligerswerk kunnen doen. Daarmee doen ze werkervaring op, vergroten ze hun netwerk en leren ze nieuwe mensen en organisaties kennen.

04. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

Het bevorderen van inwonersinitiatieven is belangrijk voor de sociale basis. Wij faciliteerden initiatieven van inwoners en organisaties om te komen tot een actieve inzet in de eigen wijk of kern. In de prestatieafspraken met organisaties als Stichting MeerWaarde, Sportservice Haarlemmermeer, Stichting Maatvast en het Centrum voor Duurzaamheid (NMCX) hebben wij opgenomen dat zij (groepen) buurt- en wijkbewoners en vrijwilligersorganisaties activeren tot het nemen van initiatieven, participatie en het zelfstandig functioneren. Via de Meer voor Elkaar aanpak in acht kernen en wijken (Hoofddorp Centrum, Graan voor Visch, Overbos en Bornholm, Nieuw-Vennep, Zwanenburg/Halfweg, Badhoevedorp en Spaarndam, Haarlemmerliede en Penningsveer) is het netwerk in de wijk verstevigd, onder andere door netwerklunches te organiseren.

Ook in 2023 heeft BuurtBemiddeling onder coördinatie van MeerWaarde fysieke bemiddelingsgesprekken georganiseerd tussen buren die overlast van elkaar ervaren en dit samen willen oplossen. De intensieve samenwerking met ketenpartners is voortgezet. Deze integrale aanpak zorgt voor korte lijnen. De grootste verwijzer binnen Haarlemmermeer is de politie. Bij 74% van de gevallen heeft BuurtBemiddeling geleid tot verbeterde/herstelde communicatie en voorkoming van escalatie.

In 2023 waren er in totaal 142 meldingen van inwoners die overlast ervaren, die door de coördinator en met 18 vrijwillige bemiddelaars werden aangepakt. De meeste zaken betroffen geluidsoverlast, gevolgd door tuin/buiten problemen. In 2023 is BuurtBemiddeling opnieuw door het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) erkend met een Plus-certificaat. Zij hebben de maximale score behaald. Hiermee voldoen zij aan alle criteria voor een goede uitvoering van buurtbemiddeling.

05. Stimuleren van jeugdparticipatie

In 2023 hebben jongeren in samenwerking met Podium voor de architectuur, het Jongereninformatiepunt (JIP), de jongeren ervaringscoaches (JEC) en het platform voor jongerenparticipatie MENES (www.menes.nu onderdeel van Stichting MeerWaarde, dat er in opdracht van de gemeente voor zorgt dat jongeren tussen 12 tot en met 23 jaar invloed en inspraak kunnen hebben op hun leefomgeving) een zogenaamde 'chill out' over woonbeleid georganiseerd, waarin jongeren over dit onderwerp brainstormden en input gaven. Hier waren naast jongeren ook andere inwoners van de wijk Overbos aanwezig. Chill outs zijn bijeenkomsten die in een pop up setting op verschillende locaties, georganiseerd door én voor jongeren waar zij laagdrempelig met elkaar in gesprek gaan over thema’s met die voor hen belangrijk zijn. Dit doen de jongeren onder begeleiding van een aantal onze partners in preventie waaronder Maatvast, MENES, het JIP, JEC maar ook de Jongerengemeenteraad. Na meerdere succesvolle chill outs (in 2022) en de succesvolle chill out sessie dit jaar, hebben we het concept doorontwikkeld om het breder toegankelijk te maken. We hebben dit jaar implementatieplannen voorbereid om in 2024 de chill outs in en met de VO-scholen te doen (in combinatie met het jongerenwerk op scholen). Haarlemmermeer kent een Kinderraad en een Jongerengemeenteraad. ZIe hiervoor het programma Bestuur, samenleving en publiekscontact, beleidsdoel B.

Het JIP Haarlemmermeer is er voor jongeren van 12 t/m 23 jaar voor vragen over werk, onderwijs, drugs, geld, wonen, rechten, gezondheid, seks of vrije tijd. Het JIP geeft laagdrempelig online en wekelijks fysiek tijdens spreekuren informatie en advies en vergroot daarmee de zelfredzaamheid van jongeren. Het JIP is een partner in preventie en ondersteunt bij de chill outs. Daarnaast doet het JIP pauzebezoeken op de VO-scholen en zit in onder andere in de Regenboog Alliantie. Het JIP is ook partner in het MeerMoves programma en zorgt er mede voor de werving van jongeren op evenementen. In samenwerking met Prezens zijn er bijeenkomsten georganiseerd voor KOPP/KOV jongeren. Dat zijn jongeren met ouders met een psychische aandoening en jongeren met ouders met een verslaving.

06. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren

We hebben vanuit het preventief jeugdbeleid ingezet op het bevorderen van positief opvoeden, het normaliseren van gewone obstakels bij het opgroeien en opvoeden, het psychische welzijn van jongeren verbeteren en het bevorderen dat kinderen kansrijk opgroeien, ongeacht de financiële situatie thuis. Door een verbeterde samenwerking tussen de partners in preventie, scholen en de gemeente zagen we dat er meer jongeren worden bereikt met het talent-ontwikkelingsaanbod . Er was meer onderlinge afstemming waardoor het aanbod beter bij elkaar aansloot en meer verschillende type jongeren werden bereikt. Een extra impuls vanuit de middelen van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) heeft ervoor gezorgd dat we met het zomeraanbod HaarlemmermeerMoves meer aandacht konden vestigen op het reguliere bestaande aanbod. Ook dit is door de sterke onderlinge samenwerking succesvol geweest.

Door de implementatie van de werkwijze OKO (Opgroeien in een Kansrijke Omgeving) sinds januari 2023 beogen wij een data gestuurd aanbod te creëren . Via de OKO-vragenlijsten die elke twee jaar aan de GGD-gezondheidsmonitor worden toegevoegd gaan wij data verzamelen om daarmee ons beleid en aanbod aan te sturen. Er wordt uitgevraagd op de vier leefdomeinen waarin een jongere zich begeeft: school, gezin, vrije tijd en peergroep. In het najaar van 2023 zijn de vragenlijsten vanuit de GGD inclusief de OKO-vragen voor het eerst naar al onze tweede en vierde klassers van het VO gestuurd. De leerlingen vullen de vragenlijst in tijdens de mentorlessen om een zo hoog mogelijk respons te krijgen. De verwachting is dat de data na weging rond april 2024 voor ons beschikbaar zal zijn. Door ons aanbod door data aan te sturen beogen wij veel gerichter en efficiënter ons aanbod in te richten. Wij gaan uiteraard eerst met onze samenwerkingspartners waaronder scholen in gesprek, middels dialoogsessies, alvorens ons aanbod aan te passen. Hierbij zal zowel de GGD als het Trimbos instituut aanwezig zijn om de data te duiden. Hiermee beogen wij ook nóg meer samenhang en samenwerking onder de partners in preventie te realiseren.

07. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en -criminaliteit

De meeste overlast vindt nog steeds plaats in Hoofddorp-centrum, Badhoevedorp en Nieuw-Vennep. Dat komt mede omdat deze gebieden aantrekkelijk zijn voor onze jeugd. Winkels die tot laat open zijn, waardoor er nog tot laat frisdrank en eten gekocht kan worden. En veel plekken waar beschutting gevonden kan worden mocht het slecht weer zijn. In Hoofddorp-centrum heeft de inzet van de casusregisseur effect gehad op de overlast en activiteiten van de criminele jeugdgroep. We zijn nu vooral actief gericht op het voorkomen van het ontstaan van een nieuwe jeugdgroep.

In Badhoevedorp waren de straatcoaches weer preventief aanwezig in de wijken. De straatcoaches moesten opnieuw verbinding zien te maken met jeugd en jonge aanwas weer (opnieuw) leren kennen. Nog steeds was er onvoldoende te doen voor jongeren en lieten zij uit verveling, maar ook door onvoldoende ouderlijk toezicht, baldadig gedrag zien. In Badhoevedorp is er helaas nog steeds geen geschikte locatie gevonden waar jongeren elkaar veilig kunnen ontmoeten of activiteiten kunnen organiseren.

In Nieuw-Vennep kwamen veruit de meeste meldingen uit Getsewoud en het Händelplein. We hebben hierop ingezet met het jongerenwerk, de straatcoaches en de wijkagenten. Dit heeft in sommige gevallen geleid tot een beter beeld van de ervaren problematiek. Daar waar mogelijk zijn direct interventies gepleegd, zoals het voeren van gesprekken met de jongeren, jongeren begeleiden naar jongerenontmoetingsplekken en gesprekken voeren met de ouders.

De campagne YouChoose is gecontinueerd en op 22 april 2023 met een succesvolle kick-off uitgebreid naar de onderwerpen drugscriminaliteit en drugsgebruik. In de zomer van 2023 hebben we daarvoor een nieuwe Virtual Reality (VR) video opgenomen met lokale jongeren als acteurs. Tijdens het kijken van de VR-video kunnen jongeren ervaren hoe het is om geronseld te worden voor drugscriminaliteit en wat de gevolgen zijn van hun keuzes. In november 2023 hebben we deze VR-video voor het eerst ook toegevoegd aan de scholentour. We richten ons in de campagne voornamelijk op het bieden van handvatten aan ouders/verzorgers en professionals over het omgaan met drugsgebruik, maar ook ander risicogedrag. Daarvoor zijn in december gesprekskaartjes ontwikkeld die tijdens ouderavonden in het eerste kwartaal van 2024 worden uitgedeeld. Verder hebben we de scholentour uitgebreid met een les waarin een rechtszaak wordt nagespeeld. Leerlingen beleven daar hoe het is om berecht te worden voor criminele daden. Met deze toevoeging geeft het aanbod tijdens de scholentour een volledig beeld van wat er gebeurt als je als jongere drugs dealt of een wapen draagt of gebruikt. Gedurende het jaar zijn er meerdere talentontwikkelings-activiteiten georganiseerd waaronder Special Forces. Dit was de derde editie van de Skill Day, een jaarlijks terugkerende dag die in het teken staat van het ontdekken en ontwikkelen van skills (vaardigheden). In oktober kwamen meer dan 130 jongeren hier op een positieve manier in aanraking met wat het werk van verschillende veiligheidspartners (handhaving, politie, defensie, en de Koninklijke Marechaussee ) inhoudt en konden zij hun krachten meten met de professionals. Daarbij had ook een deel van onze partners in preventie een zeer actieve rol in de invulling van de dag. Een mooie manier om jongeren in contact te brengen met onze preventieve aanbod.

In Badhoevedorp is een succesvolle Hunt (een spel waarbij jongeren alles op alles zetten binnen de gemaakte afspraken om maximaal een uur binnen een aangewezen locatie uit handen te blijven van de politie en handhaving) georganiseerd met zowel de politie en de partners in preventie. De jongeren komen hiermee op een speelse manier in contact met zowel de politie als handhaving en kunnen daardoor laagdrempelig met elkaar in gesprek gaan. De Hunt is zowel door de jongeren als hun ouders als zeer succesvol ervaren.

08. Uitvoering geven aan de nota 'Kom in Beweging' Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer

In 2023 hebben wij ons speelruimtebeleid en de ambities daaruit uitgevoerd. Speelplekken die het einde van hun levensduur bereikt hebben in 2023 zijn in 2023 opnieuw ingericht. In totaal gaat hier om 62 speelplekken. Bij de inrichting kozen wij bewust voor harde ondergrond, zodat speelplekken ook voor inwoners in een rolstoel bereikbaar zijn. Vanwege klimaatadaptatie vergroenen wij speelplekken waar kan. In 2023 is daarom extra ingezet op vergroenen.

09. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving

Voor het eerst is uitvoering gegeven aan het project Empowerment. Laaggeletterden hebben in de praktijk veel moeite met het nemen van de stap naar vrijwilligerswerk, een opleiding of betaald werk. Wegens ontoereikende competenties en basisvaardigheden (taal, rekenen en digitaal) heeft de groep laaggeletterden een gebrek aan zelfvertrouwen, daadkracht en sociale participatie. Met het project Empowerment krijgt deze groep een tussenstap aangeboden. Het Traject Empowerment is een programmatisch aanbod. Het Taalhuis heeft tijdens de Taalzomer activiteiten georganiseerd rondom taal en basisvaardigheden. En er is één Taalzomeractiviteit in Badhoevedorp gestart. Het Taalhuis heeft circa 384 baliebezoekers gehad. De pilot Gemeentelijke Gezinsaanpak Geletterdheid is afgerond en we zetten de gezinsaanpak voort. Er is contact gelegd met verschillende vindplaatsen zoals met het gezondheidscentrum Floriande en de Voedselbank.

Verder is uitvoering gegeven aan het project Voel je Goed, waarbij het verbeteren van de gezondheidsvaardigheden centraal staat en de Nederlandse taal zijdelings wordt behandeld. Ook is er een vervolg gegeven aan het traject Taal- en Ouderbetrokkenheid op verschillende scholen. Dit aanbod is bestemd voor ouders en verzorgers met kinderen op de voor- en vroegschoolse educatie of basisschool die hun Nederlandse taal willen verbeteren. Ook inburgeringsplichtige ouders mogen gebruik maken van dit aanbod. In de cursus is taalverbetering het middel voor meer ouderbetrokkenheid. We faciliteerden tot slot het inloopspreekuur van de samenwerkende zelforganisaties voor inwoners met een migratieachtergrond. Zo werd het beter mogelijk om hulp te krijgen in de eigen taal bij achterblijvende taalvaardigheid.

10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

We hebben mantelzorgers ondersteund via Mantelzorg & Meer. Het grootste deel van het werk van Mantelzorg & Meer richt zich op het individueel begeleiden van mantelzorgers. In de eerste drie kwartalen van 2023 begeleidde Mantelzorg & Meer 1.106 mantelzorgers. Het aantal lange begeleidingstrajecten over de eerste drie kwartalen nam toe van 41 in 2022 naar 63 in 2023. Consulenten bieden een luisterend oor en denken met mantelzorgers mee over hoe zij de zorg voor hun naasten kunnen organiseren zonder daarbij zichzelf te verliezen. Door de toegenomen wachttijden en onbereikbaarheid van formele zorg had de mantelzorgmakelaar van Mantelzorg & Meer het extra druk met het ondersteunen van mantelzorgers bij het regelen van zorg. Mantelzorg & Meer heeft een pool van vrijwilligers om in te zetten voor respijtzorg en als maatje.

Eind 2023 waren 3.236 mantelzorgers ingeschreven bij Mantelzorg & Meer. In de Week van de Mantelzorg en de kerstvakantie ontvingen zij het Mantelzorgcompliment. Dat was acht procent meer dan in 2022. Door de stijging van het aantal mantelzorgers is de waarde van het Mantelzorgcompliment naar beneden bijgesteld.

In de Week van de Jonge Mantelzorger en de Week van de Mantelzorg werden (jonge) mantelzorgers in het zonnetje gezet met verwenactiviteiten, zoals een bioscoopbezoek, een etentje of bowlen, en een bloemschikworkshop. De activiteiten worden enorm gewaardeerd. Voor sommige activiteiten zat de aanmelding al binnen een uur vol.

11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

In de alliantie ‘Samen tegen Eenzaamheid Haarlemmermeer’ hebben we gewerkt aan de doelstelling om het percentage ernstig eenzame inwoners niet verder te laten stijgen. Dit hebben we gedaan door een continue communicatiecampagne met onder andere posters langs de weg, advertenties in plaatselijke bladen en social media berichten. Ook hebben we de ‘Week van de Ontmoeting’ georganiseerd, waarin een groot aantal organisaties activiteiten organiseerde om aandacht te besteden aan het thema eenzaamheid en nieuwe contacten te faciliteren. We hebben ook nieuwe initiatieven en activiteiten ontwikkeld, op basis van signalen van professionals en inwoners. Zo is er naar aanleiding van signalen vanuit sociaal makelaars het initiatief ‘Zilveren Connecties’ gestart. Dit is een samenwerking van Cpunt, Amstelring, Meerwaarde en Maatvast. Zilveren connecties verbindt ouderen die op zoek zijn naar een partner of vriendschap. Ook is het project ‘Bloemen na verlies’ opgezet. Met bloemen na verlies kunnen naasten, professionals uit de zorg, welzijn en uitvaartzorg nabestaanden een extra hart onder de riem steken en warm overdragen. Hierdoor blijven nabestaanden in beeld en kan tijdig worden gesignaleerd, waardoor negatieve effecten zoals bijvoorbeeld eenzaamheid worden voorkomen. Wij leveren hiermee gezamenlijk een bijdrage aan het in beeld houden van nabestaanden en het tijdig signaleren en opvolgen van eenzaamheidsproblematiek.