Maatschappelijke ontwikkeling

Inwoners ontwikkelen zich naar vermogen, participeren actief in de samenleving en ontplooien zich optimaal.

In 2023 is het nieuwe beleidskader Sociaal domein vastgesteld: ‘Meedoen mogelijk maken in Haarlemmermeer’. We kiezen er met dit nieuwe beleidskader bewust voor om er in de komende jaren in het sociaal domein vooral te zijn voor inwoners in een kwetsbare situatie. Dat leidt tot de volgende aangescherpte doelen:

  • meedoen stimuleren;

  • bestaanszekerheid herstellen;

  • kansengelijkheid vergroten;

  • gezond leven makkelijker maken.

Daarnaast hebben we in 2023 het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) opgesteld. Het Rijk stelt hiervoor middelen beschikbaar waarmee we verder investeren in integraliteit, het versterken van de preventiestructuur en samenwerkingsverbanden, het doorontwikkelen van netwerk- en ketenaanpakken. Daarnaast is het de bedoeling om op basis van data interventies gericht op positieve gezondheid te intensiveren en monitoren. Positieve gezondheid is de leidraad in dit plan. Dit sluit naadloos aan op de opgaven zoals deze in ons nieuwe beleidskader Sociaal domein zijn opgenomen.

In ons GALA-plan zijn vier ambities benoemd op het gebied van informele zorg, meedoen/participatie, mentaal welbevinden en gezonde leefstijl. Doel is het terugdringen van gezondheidsachterstanden om voornamelijk inwoners in een kwetsbare situatie te bereiken. Uitgangspunt is een brede, domeinoverstijgende aanpak langs meerdere sporen en in verbinding met andere beleidsterreinen.

Eind 2023 is ook het Integraal Zorgakkoord (IZA) vastgesteld. Doel van het IZA is om welzijn en zorg in de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Regionale samenwerking is daarbij een belangrijk speerpunt. Het regioplan is dan ook dankzij intensieve samenwerking van zorg- en welzijnsorganisaties in onze regio, gemeente Haarlemmermeer én inwoners tot stand gekomen. In het regioplan staat hoe we samen de grootste regionale uitdagingen in de gezondheid en zorg in onze regio aanpakken.

Wij bieden inwoners van Haarlemmermeer - jong en oud - een breed en goed aanbod van laagdrempelige voorzieningen als onderdeel van de sociale basis in de wijken en kernen van Haarlemmermeer. Wij richten ons op de functies: ontmoeten, ontplooien, ontwikkelen en ondersteunen. Het gaat hier om zowel accommodaties (gebouwen, velden en openbare ruimte) als activiteiten op het gebied van onderwijs, welzijn, sport, cultuur, gezondheid en vrijwilligerswerk.

De sociale basis is van en voor iedereen, dus ook voor inwoners die een steuntje in de rug nodig hebben of voor wie voorzieningen niet toegankelijk zijn (inclusie). Iedereen moet mee kunnen doen, zich kunnen ontplooien op het gebied van sport of cultuur en zich verder kunnen ontwikkelen binnen het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Een stevige sociale basis is het fundament voor de kwaliteit van leven van onze inwoners, waardoor zij niet alleen prettig, maar ook zo zelfstandig mogelijk kunnen leven. Vitale en inclusieve wijken creëren is alleen mogelijk samen met inwoners, vrijwilligers en betrokken professionals. Hiervoor hebben wij natuurlijk ook onze aanpak ‘Meer voor Elkaar in de buurt’.

We informeren en adviseren inwoners over alle mogelijkheden en faciliteren hen ook om zelf initiatieven te nemen. Wij besteden als gemeente met een hoog percentage kinderen en jongeren veel aandacht aan onze jonge inwoners en hun ouders en begeleiders. Wij richten ons op het creëren van optimale omstandigheden waarbinnen de Haarlemmermeerse jeugd kan opgroeien tot zelfstandige en zelfredzame inwoners.

Ons cultureel, sportief en recreatief aanbod draagt actief bij aan verbondenheid en betrokkenheid van onze inwoners en maakt Haarlemmermeer tot een aangename gemeente met hoge sociale en economische aantrekkingskracht voor huidige en toekomstige inwoners.

Tabel 27

Omschrijving

Eenheid

Indicator

Bron

Metingen

2020

2021

2022

2023

Absoluut verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

5,5

5,2

13,4

n/b

Relatief verzuim

Aantal per 1.000 leerlingen

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

16

17

17

n/b

Voortijdige schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) (deelnemers aan het VO en MBO onderwijs)

% deelnemers VO en MBO

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

1,4

1,6

n/b

n/b

Niet-wekelijkse sporters 1

% bevolking 19 jaar en ouder

BBV

Waarstaatjegemeente.nl

44,8

n/b

43,3

n/b

  1. Gebaseerd op gezondheidsmonitior (en ouderen) van GGD'en, CBS en RIVM. Wordt niet elk jaar georganiseerd.

Verbonden partijen

Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) - onderdeel GGD Kennemerland

GGD Kennemerland levert een bijdrage aan beleidsdoel A van programma Maatschappelijke ontwikkeling: Inwoners ervaren zo min mogelijk sociale- en gezondheidsproblemen en ontwikkelen een verantwoorde leefstijl. Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) stellen gemeenten elke vier jaar een nota lokaal volksgezondheidsbeleid vast. De negen gemeenten in de VRK hebben de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' opgesteld. Wij hebben ervoor gekozen om regionale ambities te benoemen en daarnaast lokale speerpunten op te stellen.

Onze regionale ambities zijn:

  • Gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving

  • Gezondheidsachterstanden verkleinen

  • Druk op het dagelijks leven bij jeugd en jongvolwassenen

  • Vitaal ouder worden

Lokaal hebben we daar in het Haarlemmermeers Preventie Akkoord aan toegevoegd de leefstijlthema’s: overgewicht, problematisch alcoholgebruik en roken. Het lokaal preventieakkoord is in 2023 opgegaan in het GALA, waarvoor we een lokaal plan hebben opgesteld.

Veel taken op gebied van de publieke gezondheid en de afstemming ervan met de curatieve gezondheidszorg hebben we binnen VRK-verband regionaal belegd bij GGD Kennemerland, zoals geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR), jeugdgezondheidszorg, medische milieukunde, forensische geneeskunde, technische hygiënezorg, seksuele gezondheid, infectieziektenbestrijding en reizigersadvies en vaccinatie. Daarnaast monitort GGD Kennemerland regelmatig de gezondheid van onze inwoners. De middelen voor deze taken liggen vast en gaan rechtstreeks naar de VRK/ GGD.

Recreatieschap Spaarnwoude

Het doel van Recreatieschap Spaarnwoude is het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling van de openluchtrecreatie, het tot stand brengen en bewaren van een evenwichtig natuurlijk milieu en het tot stand brengen en onderhouden van een landschap dat hierop is afgestemd in het werkingsgebied van de regeling. Het regionale recreatie- en natuurgebied dat door het recreatieschap wordt beheerd en verder ontwikkeld, omvat circa 2.500 hectare. Haarlemmermeer draagt momenteel ongeveer 11% bij in het jaarlijks beheersaldo. Het grootste deel van het recreatieschapsareaal in Haarlemmermeer. Hiermee levert het Recreatieschap Spaarnwoude een bijdrage aan beleidsdoel E: Inwoners beschikken over voldoende aantrekkelijke mogelijkheden om te recreëren, te bewegen en actief deel te nemen aan sport.

De participanten van Recreatieschap Spaarnwoude dragen gezamenlijk zorg voor het beheer en ontwikkeling van dit openbare gebied. Aan het totale regionale recreatieschapsgebied worden jaarlijks circa 6,8 miljoen bezoeken gebracht. In 2023 is naast de reguliere beheer- en exploitatietaken, uitvoering gegeven aan het uitvoeringsprojecten programma van de ‘Visie Spaarnwoude Park 2040’. Voor de herinrichting van het deelgebied Groene Weelde aan de Spieringweg is de planvorming afgerond en financiering geregeld en zal in 2024 de uitvoering plaatsvinden. Verder is gewerkt aan verbeteringsplannen voor deelgebied Houtrak, aan de boerderijprojecten Borneohoeve en Lagedijk en het ecologisch beheer van het veenweidegebied Dijkland. De uitvoering hiervan in de komende jaren is onder meer afhankelijk van het verkrijgen van bijdragen uit de Regio Deal Brede Welvaart en van de participanten.

Voor Recreatieplas Haarlemmermeer BV verwijzen we naar de paragraaf Verbonden partijen.

Relevant beleid

  • Koersvast, steeds beter, beleidskader sociaal domein 2019-2023 (2019.0058016)

  • Ontwerp kadernota sociaal domein 2023-2026 (2022.0000058)

  • Samen sterk en in balans, visie informele zorg en vrijwillige inzet (2020.0001281)

  • Regenboogagenda 2023-2026 (7282020)

  • Voortgang Lokale Inclusie Agenda (X.2023.00726)

  • Jong in Haarlemmermeer 2020-2024 (2020.0003103)

  • Visie Wonen met zorg 2030 (2017.0026227)

  • Uitvoeringsplan Wonen met Zorg (2018.0022374)

  • Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Integraal Huisvestingsplan Onderwijshuisvesting 2.0 (2017.0026699)

  • Actualisatie Integraal Huisvestingsplan Onderwijsvoorzieningen (2022.0001788)

  • Verordening materiële financiële gelijkstelling onderwijs gemeente Haarlemmermeer (2014.0048478)

  • Lokale Educatieve Agenda 2021 - 2024 (2021.0000570)

  • Verordening leerlingenvervoer 2015 (2015.0014220)

  • Ruimte voor Cultuur, Kansen voor Ondernemerschap (2012.0016382)

  • Visie op de Geniedijk (2009.0014576)

  • Verordening Fysiek Domein 2019 (2019.0031932)

  • Subsidieverordening restauratie gemeentelijk erfgoed 2020 (2020.0000059)

  • Erfgoedcommissie-Reglement (2011.0048240)

  • Erfgoedvisie gemeente Haarlemmermeer 2020-2030: 'Erfgoed omarmen en beleven' (2020.0000051)

  • Visie Ringdijk en Ringvaart (2015.0015816)

  • Pionieren in de polder, innovatie in het sociaal domein (2017.0013419)

  • Cultuur in 2025, Evaluatie en actualisatie cultuurbeleid 2021-2024 (2021.0000372)

  • Representativiteitsverklaring - PBO Meeromroep (2016.0006551)

  • Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2021-2028 'Samen gezond in Kennemerland' (2021.0001769)

  • PARK21: Kredietaanvraag PARK21 2022 (2022.0000837)

  • Toerisme, evenementen en promotie Haarlemmermeer 2020-2025 (2020.0000380)

  • 'Kom in beweging!' - Speelruimte in gemeente Haarlemmermeer (2021.0000721)

  • Visie Landschap en Recreatie Haarlemmermeer 2040 (2021.0002744)

  • Gezond en Actief Leven Akkoord (bijlage)

  • Beleidskader Sociaal Domein ‘Meedoen mogelijk maken in Haarlemmermeer’ (7532520)