Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Voor gemeentelijke wegen, straten en pleinen streven we ernaar dat deze goed begaanbaar, schoon en veilig zijn. Hieronder vallen ook civieltechnische kunstwerken, openbare verlichting en verkeersregelinstallaties (VRI’s). Dit doen we door het uitvoeren van onderhoud en het vervangen van onze kapitaalgoederen aan het einde van de levensduur. Binnen deze werkzaamheden is aandacht voor verduurzaming door het toepassen van duurzame materialen en innovatieve, energiebesparende technieken en werkwijzen die leiden tot een terugdringing van CO^₂-uitstoot. Voorbeelden hiervan zijn de opening van de Circulaire Materialen-Hub en het toepassen van meer gerecyclede grondstoffen in asfalt of bestratingsmaterialen. Ook gebruiken we levensduurverlengende technieken, waardoor onderhoudskosten worden bespaard. We willen de fysieke leefomgeving vergroenen en klimaatbestendiger maken. Verhardingen die niet meer in gebruik zijn, vervangen we door groen en we gebruiken tegels met uitsparingen waarin het water beter in de bodem kan stromen en waarin ruimte is voor gras. Goed begaanbare wegen betekent ook het toepassen van gladheidbestrijding in de winter. Hierbij zoeken we naar een evenwicht tussen kwaliteit, veiligheid en kosten, waarbij het zoutgebruik en de belasting van het milieu door zout zoveel mogelijk worden beperkt.

In 2024 is een schouw uitgevoerd van alle vaste kunstwerken. Een schouw is een visuele inspectie en geeft een beeld van de gebruiksveiligheid. Hieronder staan de resultaten van deze schouw:

Activiteiten

Toelichting

01. Het duurzaam beheren van wegen, straten en pleinen

Uit de inspecties van 2024 blijkt dat het percentage van de verhardingen, dat aan de normen van het CROW voldoet, licht is gedaald (van 84% naar 81%). Het percentage wegvakken open verhardingen, dat aan de normen voldoet, is gestegen van 80% naar 94%. Deze stijging is te danken aan de extra inzet vanuit de voorziening achterstallig onderhoud tot en met 2023 op open verhardingen. Het percentage wegvakken gesloten verhardingen, dat aan de normen voldoet, is echter gedaald van 90% naar 70%. Bij gesloten verhardingen hebben we met de beschikbare budgetten extra aandacht moeten geven aan de kwaliteit van asfaltfietspaden en het meest noodzakelijke onderhoud voor asfaltwegvakken, zoals de Van Heuven Goedhartlaan in Hoofddorp, de Osdorperweg en de Wethouder van Essenweg/Spaarndammerweg in Halfweg. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen staat meer informatie over het onderhoud en het vernieuwen van wegen.

02. Het schoonhouden van straten en bestrijden van gladheid

We hebben ons gericht op het schoon en veilig houden van de openbare ruimte, met een focus op zowel dagelijkse straatreiniging als doelgerichte gladheidsbestrijding in de wintermaanden. Deze inspanningen dragen bij aan onze ambitie om een goed begaanbare, schone en veilige openbare ruimte te waarborgen. We hebben hierbij gewerkt volgens de vastgestelde beeldkwaliteitseisen uit het Beheerkwaliteitplan (BKP). Dit houdt in dat we niet alleen schoonmaakwerkzaamheden uitvoeren, maar ook monitoren of de resultaten voldoen aan de afgesproken kwaliteitsnormen.

Tijdens het strooiseizoen hebben we met zorgvuldig geplande strooiacties en door tijdig te handelen op risicovolle wegen en fietspaden de veiligheid op de weg en de bereikbaarheid van belangrijke routes gewaarborgd. Dit jaar hebben we extra aandacht besteed aan het beperken van zoutgebruik, waarbij we slimme technieken hebben gebruikt om strooiacties efficiënter en milieuvriendelijker te maken.

03. Het duurzaam beheren van de civieltechnische kunstwerken

Met (groot) onderhoud en vervangingen is actief ingezet op het verbeteren van de algemene onderhoudsstaat van de kunstwerken. Tijdens deze werkzaamheden hebben we waar mogelijk gebruik gemaakt van innovatieve en duurzame materialen. De raamovereenkomst voor klein dagelijks onderhoud met open posten is vernieuwd. Bij een dergelijke overeenkomst worden de uit te voeren werkzaamheden vastgesteld op basis van de daadwerkelijke behoeften.

Om de functionaliteit en de veiligheid van de beweegbare bruggen te waarborgen, monitoren we deze elk kwartaal. Daarnaast is gestart met de uitvoering van een meerjarig inspectiecontract. Voor alle kunstwerken is een veiligheidsschouw uitgevoerd en vanaf het laatste kwartaal is begonnen met de toestandsinspectie conform de norm NEN 2767. Jaarlijks zullen we 25% van alle kunstwerken inspecteren, inclusief de beweegbare bruggen. Dit jaarlijkse inspectieproces vervangt de huidige frequentie van vijf jaar en stelt ons beter in staat onze meerjarenplanning actueel te houden.

De resultaten van de inspecties zijn gebruikt om de meerjarenplanning voor civieltechnische kunstwerken bij te werken en de inzet van de beschikbare middelen te bepalen. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen lichten we de aanpak van het onderhoud en de vernieuwing van kunstwerken verder toe.

04. Het duurzaam beheren van de openbare verlichting

Om energie te besparen zijn ruim 41.000 van de ruim 47.500 lichtpunten van de openbare verlichting (OVL) op dit moment voorzien van nieuwe lichtbronnen met dimbare ledverlichting. Naar verwachting is de vervanging van conventionele verlichting door ledverlichting in 2026 grotendeels gereed. Hiermee voldoen we in dat jaar al aan de doelstelling van het landelijke Energieakkoord (50% energiebesparing in 2030 ten opzichte van 2013). Kabelnet van de OVL aan het einde van de levensduur is vervangen door eigen OVL-net om storingen beter te kunnen verhelpen. We hebben het aantal slimme OVL-meetverdeelkasten, die schakelen op lichtcellen en waarmee defecten aan de ondergrondse OVL-kabel automatisch worden gemeld, verder uitgebreid. Hierdoor wordt meer energie bespaard. We zijn gestart met een proef van het refurbishen van lichtmasten. Daarbij worden lichtmasten van 40 jaar oud opnieuw geconserveerd. Daarna gaan de masten nog eens 40 jaar mee. Ter plaatse van de Oude Notweg in Haarlemmerliede en de Batterijweg in Halfweg zijn dynamische- en vleermuisvriendelijke verlichting aangebracht. De verlichting brandt standaard op 20% en door bewegingsdetectie wordt het verlichtingsniveau naar behoefte opgeschakeld. We zijn een proef gestart met laadpalen in lichtmasten in de Sleutelbloemstraat in Badhoevedorp. In deze proef zijn drie lichtmasten met twee laadpunten per lichtmast geplaatst. Het komende jaar monitoren we deze pilot op bezettingsgraad en gebruik. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen staat meer informatie over het onderhoud en de vernieuwing van de Openbare Verlichting.

05. Het duurzaam beheren van de Verkeersregelinstallaties (VRI’s)

Om de doorstroming van het verkeer te verbeteren en de uitstoot van CO₂ te beperken zijn de toepassing van innovatieve technieken, zoals wachttijdvoorspellers en thermische camera's voor het langzaam verkeer en aftellers voor het autoverkeer verder uitgebreid. We zijn gestart met een proef van een jaar met de zogenaamde Schwung-app. Deze app zorgt ervoor dat een fietser die de app gebruikt bij de nadering van een kruispunt een grotere kans heeft op groen licht, waardoor de fietser niet hoeft te stoppen. Daarnaast werkten we samen met de provincie Noord-Holland en de omliggende gemeenten mee aan het landelijke programma ‘Slimme en Duurzame Mobiliteit’. Binnen dit programma worden intelligente VRI's (IVRI's) toegepast, die voertuigen herkennen en inspelen op de actuele verkeersdrukte. Om ons areaal VRI's verkeersveilig te houden zijn de VRI's onderhouden en aan het einde van de levensduur vervangen. Hierbij is gemonitord of onze VRI's nog voldoende zijn afgestemd op de actuele verkeersstromen. In de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen gaan we nader in op het onderhoud en de vernieuwing van de VRI's.