Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Ons doel is een bijdrage te leveren aan een 'circulaire economie' in 2050, waarbij producten en materialen zo lang mogelijk worden gebruikt door afvalpreventie en de vermindering van restafval. Hiervoor dragen we bij aan de landelijke ambitie van het programma VANG (Van Afval naar Grondstof) om in 2025 de hoeveelheid huishoudelijk restafval terug te brengen naar maximaal 30 kg per inwoner per jaar. Momenteel verkeren we in een transitie van afval- naar grondstoffeninzameling. In plaats van grondstoffen te vernietigen door deze als restafval te verbranden, zamelen we grondstoffen in en zorgen we ervoor dat deze opnieuw worden gebruikt. Dit betekent een lagere milieudruk en we kunnen langer toe met de beperkte voorraad fossiele grondstoffen.

Figuur 27

Activiteiten

Toelichting

01. Het communiceren met inwoners over hergebruik van grondstoffen en afvalpreventie

We hebben inwoners indien nodig geïnformeerd en geïnstrueerd over het sorteren van grondstoffen, het belang van hergebruik en afvalpreventie in samenwerking met Meerlanden. Dit gebeurde via huis-aan-huis brieven, de afvalkalender en algemene communicatiemiddelen zoals internet en de krant. Hiervoor is ook de website Een nieuwe manier van afval scheiden ingezet. Voor de omschakeling van afval- naar grondstofinzameling en de daarmee gepaard gaande wijziging van het inzamelsysteem is uitgebreid gecommuniceerd met betrokken inwoners en is een grondstofcoach ingezet

02. Het inzamelen van huishoudelijk restafval, grof huishoudelijk afval en gesorteerde grondstoffen

We hebben alle huishoudelijke afvalstoffen ingezameld, waarop de Wet milieubeheer van toepassing is. Hierbij lag de nadruk op een vermindering van de hoeveelheid restafval en een uitbreiding van de hoeveelheid ingezamelde, gesorteerde grondstoffen. De invoering van VANG in wijken met hoogbouw en in laagbouwwijken met rolemmerinzameling is in 2024 grotendeels afgerond, met uitzondering van Tudorpark in Hoofddorp. We verwachten dat op grond van de invoering van VANG in deze wijken in 2025 een maximale hoeveelheid van 100 kg restafval per inwoner haalbaar is. Na de afronding evalueren we VANG in deze wijken en de resultaten hiervan gebruiken we om ook in de laagbouwwijken met verzamelcontainers meer grondstoffen in te zamelen en de hoeveelheid restafval te verminderen. Op dit moment loopt een rekenkameronderzoek naar VANG. We hebben de komst van een tweede milieustraat voorbereid. Deze wordt gevestigd in Nieuw-Vennep.

Sinds de invoering van het lachgasverbod worden in de openbare ruimte en in het restafval lachgascilinders aangetroffen. Gemeenten hebben hierdoor extra kosten voor het opruimen, inzamelen en veilig verwerken van lachgascilinders. Omdat het Rijk de verantwoordelijkheid afwijst, zijn we samen met publieke inzamelaars en andere gemeenten een bodemprocedure gestart om de kosten te verhalen. Ondertussen hebben we inwoners geïnformeerd over hoe zij op een goede manier kunnen omgaan met lachgascilinders. Daarnaast onderzoeken we samen met Meerlanden en afvalverwerker Afval Energie Bedrijf (AEB) wat de mogelijkheden zijn om op een veilige en goedkope manier lachgascilinders in het restafval te verwerken.

Er is succesvol uitvoering gegeven aan de motie ‘stop bijplaatsen en verrommeling’. Naast de twee extra fte voor handhaving is er een extra team ‘vervuiling en verrommeling’ gestart. Hiervoor is een samenwerking gestart met het werkgeverspunt (WSP) voor een periode van twee jaar. In deze periode krijgen uitkeringsgerechtigden de kans om deel te nemen aan de pilot en proactief en datagericht toezicht te houden op locaties met brengvoorzieningen waar bijplaatsingen veel voorkomen. Met als doel de bijplaatsingen te verminderen en zo een bijdrage te leveren aan een schoon, heel en veilig Haarlemmermeer.

In de paragraaf Lokale heffingen is een berekening van de kostendekkendheid van de afvalinzameling opgenomen.

03. Het bestrijden van zwerfafval

Onze inzet voor het bestrijden van zwerfafval bestond uit vegen en handmatig zwerfafval rapen. Op strategische plekken in onze gemeente staan prullenbakken. NMCX verzorgde voor ons zwerfafval-educatie en – preventie op scholen, in de wijken en in winkelcentra. Daarnaast begeleidde NMCX grote schoonmaakacties en ondersteunde vrijwilligers. In 2023 is de Uitgebreide Producentverantwoordelijkheid (UPV) Zwerfafval van kracht geworden, wat inhoudt dat producenten meebetalen aan het opruimen van zwerfafval en consumenten moeten aansporen tot het voorkomen van plastic zwerfafval. Vanuit de SUP (Single Use Plastic) regeling worden plastic wegwerpartikelen steeds meer verboden. Over de hoogte van de vergoeding van de verpakkende industrie (Verpact) aan gemeenten is nog geen overeenstemming, waardoor deze is uitgesteld. Zodra hierover duidelijkheid is, stellen we nieuw beleid voor zwerfafval op.