Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Wij bevorderen dat inwoners zo veel mogelijk gebruik maken van onze algemene, laagdrempelige voorzieningen voor ondersteuning, ontmoeting en ontplooiing. Activiteiten en diensten worden op maat en op basis van actuele vraag in kernen en wijken aangeboden in een uitgebreid en divers netwerk van sociaal-culturele accommodaties. We dragen bij aan positieve gezondheid van onze kinderen en jongeren. We pakken discriminatie actief aan, zoals benoemd in het coalitieakkoord, via het stimuleren van bewustwording over diversiteit en het faciliteren van een sterke antidiscriminatievoorziening Bureau Discriminatiezaken Kennemerland (BDK). We ondersteunen inwoners in hun eventuele zorgtaken als vrijwilliger of mantelzorger en stimuleren zo leefbare buurten en wijken waarin zoveel mogelijk zelfredzame inwoners ook samenredzaam zijn.

Activiteiten

Toelichting

01. Zorgen voor en exploiteren van sociaal-culturele accommodaties en sociaal-culturele activiteiten

In de wijk- en jongerencentra en de dorpshuizen kunnen inwoners terecht voor ontmoeting, sociaal-culturele activiteiten, informatie en advies. In samenwerking met stichting Maatvast en de besturen van de zelfstandige dorpshuizen hebben we gewerkt aan het toekomstbestendig maken van het beheer en de exploitatie van de locaties. Maatvast heeft in 2024 het beheer en de exploitatie van 26 locaties voor haar rekening genomen. Alle inwoners konden deelnemen aan de sociaal-culturele activiteiten die in de Maatvast locaties worden aangeboden. Voor verschillende doelgroepen worden activiteiten georganiseerd. Er zijn creatieve workshops voor volwassenen, computerlessen voor senioren, voor kinderen hutten bouwen in de zomervakantie, het financieel café dat wordt georganiseerd voor iedereen met vragen over financiële zaken en nog veel meer. De activiteiten zijn bedoeld om het welzijn van inwoners te vergroten, om inwoners met elkaar te verbinden en het gemeenschapsgevoel te bevorderen. De activiteiten worden georganiseerd door maatschappelijke organisaties en vrijwilligers. In 2024 is de oude locatie ‘De Reede’ in Rijsenhout opgeheven en zijn de activiteiten overgegaan naar het nieuwe Dorpshuis Rijsenhout, onder het gemeenschappelijk dak met de Ontmoetingskerk. In dorpshuis De Kern in Weteringbrug staat de toekomst van het dorpshuis onder druk. De vrijwilligers die het beheer en de exploitatie al jaren op zich namen hebben aangegeven te stoppen met hun werkzaamheden.

02. Uitvoeren Lokale Inclusie Agenda en Regenboogagenda, aanpak van discriminatie

Voor de Lokale Inclusie Agenda en de uitvoering van het VN-verdrag Handicap zetten we onder meer in op:

• het project Betere Brieven, meer digitale toegankelijkheid van onze websites en toegankelijke informatie over voorzieningen op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning;

• toegankelijke verkiezingen met voorzieningen voor kiezers met een visuele beperking of prikkelgevoeligheid;

• onderzoek naar toegankelijk maatschappelijk vastgoed en het toetsen van ruimtelijke plannen op toegankelijkheid.

We hadden regelmatig contact met de Belangengroep Gehandicapten Haarlemmermeer (BGH). In 2024 publiceerde het Rijk de Nationale Strategie tot 2040 voor implementatie van het VN-verdrag Handicap. Via onder meer deelname aan een bestuurlijke netwerktafel van de VNG dragen we bij aan de Werkagenda. Die wordt voor de komende vijf jaar uitgewerkt.

Activiteiten vanuit de Regenboogagenda 2023-2026 voerden we uit met de alliantie van partners. We organiseerden met hen het Pride Festival met de Pride Walk in Hoofddorp in mei en hesen op vele locaties op Coming Out Dag in oktober de regenboogvlag. We realiseerden een tweede regenboogvlak in Nieuw-Vennep, op initiatief van de lokale ondernemers. Discriminatie.nl Kennemerland publiceerde zorgwekkende cijfers over ervaren veiligheid onder volwassenen uit de doelgroep. De GGD deed hetzelfde met cijfers over de ervaren veiligheid van lhbtiq+-leerlingen. We startten begin 2024 met de dialoogreeks ‘Haarlemmermeer Ontmoet' voor verbinding tussen (diverse groepen) inwoners. Dit was een samenwerking van Herotown, Maatvast, Discriminatie.nl Kennemerland en de gemeente. De uitvoering geeft vorm aan preventief beleid voor de aanpak van discriminatie, met inzet van een structurele rijksbijdrage vanaf 2024. We gaven vorm aan een beeldmerk en webpagina en bereidden twee, goed bezochte bijeenkomsten voor. Tenslotte werkten we met partners aan meer bewustwording over het gedeeld (koloniaal) verleden. Dit gebeurde via de herdenking en viering van Keti Koti op 1 juli en een expositie in Cpunt. Een nieuwe stichting Memre Keti Koti Haarlemmermeer zag het licht. We introduceerden een nieuwe subsidieregeling emancipatie en diversiteit. Dankzij zo'n subsidie kreeg de inloop voor lhbtiq+-jongeren van Maatvast in 2024 via een campagne extra impulsen.

03. Stimuleren en ondersteunen van vrijwilligerswerk en vrijwillige inzet

Met een co-financiering van de provincie Noord-Holland is met ingang van 2024 een pilot ‘Versterken informele zorg in de wijk’ gestart in de wijken Overbos, Toolenburg, Pax in Hoofddorp en in de kern Cruquius, onder regie van Stichting MeerWaarde, in samenwerking met Stichting Mantelzorg & Meer. We spreken voortaan over het borgen van duurzame buurtnetwerken in plaats van een flexibele vrijwilligerspool in de wijk, zoals eerder in ons plan van aanpak GALA verwoord. In 2024 is een start gemaakt met het versterken en stimuleren van bestaande buurtnetwerken en het aanjagen en opzetten van nieuwe buurtnetwerken met als doel het informele netwerk van inwoners te versterken. Er zijn contacten gelegd met buurtbewoners en zorg- en welzijnspartners en er is onderzoek gedaan naar een nog op te zetten servicepunt om de formele en informele zorg in genoemde wijken te coördineren. Ook in 2024 is ingezet op het vinden en binden van vrijwilligers. Op 15 en 16 maart 2024 vond NL Doet plaats. Zo is onder andere het Dijkhuis in de Oude Meer flink onder handen genomen door enthousiaste vrijwilligers. Op de Dag van de Vrijwilliger in december is via de Vrijwilligerscentrale waardering uitgesproken voor de inzet van vele vrijwilligers in Haarlemmermeer, onder andere in de vorm van 1.200 vouchers, te besteden bij lokale ondernemers.

Daarnaast is het project de ‘Vrijwillige coach’ uitgevoerd, waarbij inwoners waarvoor de stap naar vrijwilligerswerk te groot is, begeleid zijn door vrijwillige coaches die vanuit hun ervaring of ervaringsdeskundigheid de inwoner helpen naar een geschikte vrijwilligersplek. Verder heeft de Vrijwilligerscentrale het project Vrijwillig Traineeship voor jongeren vervolgd met groepen jongeren die in een periode van zes maanden bij drie verschillende organisaties vrijwilligerswerk kunnen doen.

04. Bevorderen van inwonersinitiatieven en sociale samenhang in de wijk

Het bevorderen van inwonersinitiatieven is belangrijk voor de sociale basis. Wij faciliteerden initiatieven van inwoners en organisaties om te komen tot een actieve inzet in de eigen wijk of kern. In de prestatieafspraken met organisaties als stichting MeerWaarde, Sportservice Haarlemmermeer en Maatvast hebben wij opgenomen dat zij (groepen) buurt- en wijkbewoners en vrijwilligersorganisaties activeren tot het nemen van initiatieven, participatie en het zelfstandig functioneren.

Inwoners die een sociaal-maatschappelijke activiteit willen organiseren kunnen in de dorpshuizen en de wijk- en jongerencentra een ruimte huren. Om het huren van ruimtes voor vrijwilligers laagdrempelijker te maken betalen zij bij Maatvast een lager tarief dan professionele of commerciële organisaties. Ook krijgen inwonersinitiatieven waar mogelijk prioriteit boven commerciële aanvragen. In 2024 zijn er dan ook weer tal van activiteiten georganiseerd in de dorpshuizen, variërend van ontmoetingsbijeenkomsten, sportactiviteiten, inloopspreekuren tot informatiebijeenkomsten. Ook in 2024 heeft BuurtBemiddeling onder coördinatie van MeerWaarde fysieke bemiddelingsgesprekken georganiseerd tussen buren die overlast van elkaar ervaren en dit samen willen oplossen. De intensieve samenwerking met ketenpartners is voortgezet. Deze integrale aanpak zorgt voor korte lijnen.

05. Stimuleren van jeugdparticipatie

Vanuit MENES zijn de chill-out sessies (waarin jongeren met elkaar in gesprek gaan over maatschappelijke thema’s die hen aan het hart gaan) georganiseerd op school. Daardoor zijn er dit jaar meer sessies geweest, met een bredere doelgroep deelnemers. Ook begeleidden jongerenwerkers via MENES ruim tien jongereninitiatieven. Naast MENES wordt het belang van jongerenparticipatie gezien in verschillende projecten en bij verschillende maatschappelijke organisaties. Zo zijn bij het samenwerkingsproject HaarlemmerMEER Moves de wensen en ideeën voor activiteiten van jongeren steeds meegenomen. Vanuit het Jongereninformatiepunt (JIP) zijn weer veel jongeren met uiteenlopende vragen bereikt en geholpen. Dit middels de laagdrempelige inloopspreekuren op woensdag vanuit Cpunt, evenals online en via de schoolbezoeken. Het JIP is bezig met onderhoud aan de website, en in de loop van 2025 zal de nieuwe actuele website beschikbaar zijn. De jongerengemeenteraadsleden hebben in een besloten woonsessie een seriousgame gespeeld; ze zijn bij een aantal bijzondere raadsessies op locatie geweest om met bewoners, dorpsraden en ondernemers in gesprek te gaan. Verder werden ze bij onderzoeken van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) gevraagd om input en zijn begonnen met de ontwikkeling van een toekomstvisie, waarin zij hun persoonlijke doelen en ambities definiëren en uitdagingen voor jongeren binnen de gemeente bekijken om verbeterkansen te zien.

06. Stimuleren van talent- en sociale ontwikkeling bij kinderen, tieners en jongeren

Vanuit OKO (Opgroeien in een Kansrijke Omgeving) hebben wij in mei een dialoogsessie georganiseerd met maatschappelijke partners uit het veld en collega’s , waarin de resultaten van de GGD-jeugdmonitor zijn besproken. Hier zijn gezamenlijk speerpunten bepaald waar werkgroepen verder aan werken, namelijk ‘ouderbetrokkenheid vergroten’ en ‘inzetten op positieve vrijetijdsbesteding’. We organiseerden acht ouderavonden in samenwerking met YouChoose. Met de campagne YouChoose boden wij gastlessen en talentontwikkelingsactiviteiten aan; talentontwikkeling is een van de belangrijkste pijlers van YouChoose. Zo organiseren we jaarlijks een Skillday en werken we samen met lokale partners om activiteiten te ontwikkelen gericht op het ontdekken en stimuleren van talent bij jongeren. Daarnaast waren de jongerencentra van Maatvast een waardevolle plek waar jongeren elkaar ontmoeten en talenten verder ontplooien, bijvoorbeeld via de muziekstudio’s.

Vanuit de middelen uit het NPO is met het samenwerkingsproject HaarlemmerMEER Moves veel ingezet op talent- en sociale ontwikkeling bij jongeren, gedurende heel het jaar. De goede samenwerking van hierin deelnemende maatschappelijke partners, onder projectbegeleiding van de Generators wierp zijn vruchten af. In totaal zijn er 35 activiteiten georganiseerd door deze partners, veelal in gezamenlijkheid bij grote evenementen zoals de Moves Tour langs middelbare scholen en activiteiten in de lente en zomer zoals de Big Bounce met circa 120 jongeren of de Beach en Park sports met circa 110 jongeren. Door de variatie in activiteiten werden jongeren echt bewogen om nieuwe talenten te ontdekken en daarbij gaf het brede aanbod veel ruimte voor sociale ontmoeting en ontwikkeling en voor ieder wat wils.

07. Voorkomen en verminderen van jeugdoverlast en -criminaliteit

In 2024 stond preventie centraal in de aanpak van jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit. In 2024 werd de jaarplanning van YouChoose volledig gerealiseerd, zie hiervoor het programma Veiligheid. Daarnaast werd jongerenwerk van MeerWaarde ingezet. De pilot jongerenwerk in school bood maatwerk en speelde in op straatcultuur; jongerenwerkers konden jongeren beter bereiken omdat het contact reeds in school gelegd was. Verder hebben wij ons hardgemaakt voor de komst van een jongerencentrum in Badhoevedorp, ter voorkoming van jeugdoverlast en –criminaliteit en ter bevordering van talentontwikkeling.

08. Uitvoering geven aan de nota 'Kom in Beweging'- Speelruimte in de gemeente Haarlemmermeer

Speelplekken die het eind van hun levensduur bereikt hadden zijn opnieuw ingericht. Herinrichting van de speelplekken vond plaats door middel van een participatietraject met buurtbewoners. Bij de inrichting is er tevens rekening gehouden met de 100-70-50 richtlijn voor inclusieve speelplekken. De 100-70-50 richtlijn houdt in dat een kind of inwoners met een beperking zich 100% welkom moeten voelen, 70% van de speelplek moet voor iedereen toegankelijk zijn en 50% van de speelaanleidingen is gericht op ontmoeting en samenspelen en biedt speelplezier aan alle kinderen. Een voorbeeld is het gebruik van harde ondergronden zodat speelplekken ook voor inwoners met een rolstoel bereikbaar zijn. Daarnaast is er bij herinrichting en de ontwikkeling van speelplekken rekening gehouden met klimaatadaptatie door de speelplekken waar mogelijk te vergroenen. Kleine speelplekken met beperkte speelwaarde zijn in het afgelopen jaar opgeheven en er is gefocust op het inrichten van grotere speelbuurtplekken met meer speelwaarde. Bij nieuwbouwontwikkelingen is in het afgelopen jaar vanaf de start van het traject ruimte voor spelen gereserveerd waarbij we rekening hebben gehouden met een variatie aan bereikbare sport- en speelplekken. Wij willen voldoende beweegruimte voor jongeren in de openbare ruimte. Om ervoor te zorgen dat bij bestaande en nieuwbouwontwikkelingen ook rekening gehouden wordt met de beweegruimte die jongeren nodig hebben is er in 2024 een jongerenleefbaarheidstoets ontwikkeld. In deze toets worden richtlijnen gegeven voor het gebruik van de openbare ruimte door jongeren. Bijvoorbeeld door het inrichten van jongerenontmoetingsplekken, maar ook wijk en sportplekken. De jongerenleefbaarheidstoets dient als aanvulling op de nota 'Kom in Beweging' en wordt in het eerste kwartaal van 2025 door het college vastgesteld.

09. Bevorderen van integratie van diverse doelgroepen in de samenleving

Binnen het samenwerkingsverband van het Taalhuis Haarlemmermeer hebben we activiteiten uitgevoerd gericht op het versterken van de basisvaardigheden van laaggeletterde volwassenen. In de eerste drie kwartalen van 2024 hebben 540 inwoners met een taalvraag ondersteuning ontvangen via de taalhuisbalie en taalpunten. Ter vergelijking: in heel 2023 waren dit er 424. Naast de uitvoering van reguliere activiteiten zoals de taalwandelingen en de Taalzomer hebben we, in het kader van de gezinsaanpak, samengewerkt met basisscholen. Hierdoor hebben we een significant aantal nieuwe ouders bereikt, die zich daarna hebben aangemeld voor een taalcursus. Daarnaast is het nieuwe project Taal en Kunst Verbinden uitgevoerd, die de kracht benut van kunst en cultuur om de Nederlandse taalontwikkeling te verbeteren en een inclusieve gemeenschap te creëren. Voorts hebben we professionals in het sociaal domein getraind in het herkennen van en omgaan met laaggeletterdheid. Maatschappelijke organisaties die actief zijn binnen het schuldhulpverleningsveld ontvingen voorlichting over de samenhang tussen armoede/schulden en laaggeletterdheid. Tot slot hebben we taallessen gefaciliteerd voor Oekraïense ontheemden. Eveneens hebben de veertien migrantenorganisaties in de gemeente vele ontmoetingen, voorlichtingsbijeenkomsten en inloopspreekuren georganiseerd in 2024. In het gezamenlijke inloopspreekuur van een aantal migrantenorganisaties, zijn in 2024 maar liefst 1.503 hulpvragen behandeld en ook werd het aanbod in 2024 uitgebreid met meer sportactiviteiten en voorlichting over gezonde voeding en leefstijl.

10. Ondersteunen van mantelzorgers en het bieden van respijtzorg

In 2024 bood Mantelzorg & Meer (M&M) ondersteuning aan mantelzorgers. Mantelzorgconsulenten bieden individuele (praktische en emotionele) begeleiding, organiseren lotgenotencontact en geven informatie en advies aan mantelzorgers en professionals. Mantelzorgmakelaars ondersteunen bij het regelen van zorg. Daarnaast zet M&M vrijwilligers in voor respijtzorg. De druk op mantelzorgmakelaars nam toe door langere wachttijden en beperkte zorgtoegang. Er waren 3.263 mantelzorgers ingeschreven. Tijdens de Week van de Mantelzorg en de Week van de Jonge Mantelzorger werden verwenactiviteiten georganiseerd, zoals bioscoopbezoek, workshops en etentjes. M&M is samen met MEE aangesloten bij de welzijn alliantie met Meerwaarde, Cpunt, Maatvast en Team Sportservice en samen vormen zij de G6 om de impact in het sociaal domein te vergroten. Als onderdeel van de thematafel Preventie is een werkgroep Mantelzorg Haarlemmermeer opgericht om de bewustwording van mantelzorg te vergroten. Tot slot hebben we onderzoek gedaan naar de behoeften rondom kortdurend verblijf (Wmo) in de gemeente. Dit is logeerzorg ter ontlasting van de mantelzorger. Op basis van gesprekken met betrokkenen hebben we een advies geformuleerd over het verbeteren van het aanbod aan kortdurend verblijf in de gemeente. Ook hebben we een bovenregionaal overleg gestart waaraan naast de gemeente ook M&M, dementienetwerk Amstelland en de Meerlanden, de preferente zorgverzekeraar en gemeenten van Amstelland deelnemen. Dit overleg heeft als doel om gezamenlijk tot een vindbaar en passend aanbod van respijtzorg te komen.

11. Het aanpakken en verminderen van eenzaamheid

Tijdens de Week van de Ontmoeting zijn er in totaal 55 activiteiten door 21 verschillende organisaties georganiseerd. Alle activiteiten waren laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen. Alle 55 activiteiten werden druk bezocht. Deze georganiseerde activiteiten hebben bijgedragen aan het versterken van sociale verbindingen binnen onze gemeenschap en hebben gezorgd voor een grotere bewustwording rondom het thema eenzaamheid.

Ook heeft de regiegroep eenzaamheid het afgelopen jaar extra nadruk gelegd op de doelgroep migranten. Betrokken partners hebben een workshop over inclusie en diversiteit gevolgd. Tijdens de workshop kregen deelnemers handvatten waarmee ze konden werken aan een inclusievere aanpak. Hier zijn concrete activiteiten en initiatieven uit voortgekomen. Bijvoorbeeld de Dag van de Migratie en het Mental Fit – Girls Only project.

Verder was er afgelopen jaar meer aandacht voor de doelgroep jongeren en jongvolwassenen. Zo hebben we tijdens de Hey het is Oké campagne geïnventariseerd welk aanbod er is voor jongvolwassenen die zich eenzaam voelen of behoefte hebben aan sociaal contact. Aan de hand van een mediacampagne en posters bij de jongerencentra hebben we het activiteitenoverzicht verspreid onder deze doelgroep.