Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

De Participatiewet is het wettelijke kader. De bundeling van uitkeringen inkomensvoorzieningen aan gemeenten (BUIG) die gemeenten ontvangen voor het bekostigen van uitkeringen en voor de loonkostensubsidie van arbeidsbeperkten, heeft de laatste jaren grote fluctuaties laten zien. Dit komt door een landelijke verdeelsystematiek die onder andere gebaseerd is op economische groei en inwoneraantal. Ook is pas laat in het jaar bekend wat de de€finitieve toekenning vanuit het Rijk is. Daarom moeten we zorgvuldig sturen op de uitgaven. Zo sturen we op de uitstroom naar werk, waardoor besparingen op het BUIG-budget ontstaan en op het rechtmatig gebruik van de uitkeringen. Onze aanpak is gericht op versterking van het toegangsproces, toeleiding naar werk, handhaving en debiteurenbeheer.

Onze re-integratie aanpak is erop gericht onze inwoners zo snel mogelijk blijvend naar werk te begeleiden. Zo dragen we ook bij aan een vermindering van het aantal personen dat een uitkering ontvangt. Indien nodig werken we hiervoor samen met marktpartijen.

Ons arbeidsmarktbeleid is erop gericht dat het aansluit bij onze re-integratieactiviteiten. Inzet is daarom dat inwoners met een bijstandsuitkering duurzaam werk vinden. Wij werken regionaal samen waar dit verplicht of wenselijk is.

Activiteiten

Toelichting

01. Uitoefenen van de poortwachtersfunctie

De poortwachtersfunctie was in 2021 evenals 2020 vooral gericht op het zo efficiënt en goed mogelijk inspelen op de gevolgen van de coronacrisis. De vereenvoudigde en gedigitaliseerde aanvraag levensonderhoud zorgt voor een directe uitvraag naar bepaalde gegevens zodat sneller wordt bepaald of de aanvragende inwoner al dan niet in aanmerking komt voor een uitkering. De inwoners worden hierdoor sneller geholpen en in deze aanvraagperiode is ook de werkintake georganiseerd zodat waar mogelijk inwoners die een aanvraag voor een bijstandsuitkering doen, via het Werkgeversservicepunt (WSP) direct gekoppeld worden aan een vacature. Hiermee wordt instroom in de bijstand voorkomen. In 2020 stroomden 591 inwoners in de bijstand. In 2021 waren dit 422 inwoners.

02. Bemiddelen richting arbeidsmarkt

In april 2021 is de nota ‘Begeleiding naar werk en re-integratie in Haarlemmermeer’ (2021.0000848) vastgesteld. Bij de aanpak blijft onze focus dus liggen op werk boven uitkering. We ondersteunen iedereen maar maken een prioritering in intensiteit van dienstverlening, rekening houdend met de benodigde inzet en middelen die ons vanuit het Participatiebudget ter beschikking staan. Ook hebben we de opdracht vanuit het Rijk inwoners die ten gevolge van de coronacrisis hun onderneming - de Tozo doelgroep (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) - of werk dreigen kwijt te raken of al kwijt zijn te ondersteunen. De regio en gemeenten ontvangen hier middelen voor. Het gaat om personen met weinig tot geen afstand tot de arbeidsmarkt (bij ons ingedeeld in de categorie A of B). Waar mogelijk begeleiden we hen zo snel mogelijk weer naar ander werk zodat zij geen beroep hoeven te doen op een bijstandsuitkering (zie uitoefenen poortwachtersfunctie). Inwoners die ten gevolge van de coronacrisis wel in de bijstand terecht komen leveren we maatwerk. We doen wat nodig is. Met name voor deze doelgroepen maken we ook gebruik van het regionale aanbod aan trajecten en begeleiding.

Voor de personen die al langere tijd een beroep moeten doen op een bijstandsuitkering (categorie C en D) continueren we de inzet van trajecten voor zover dat kan binnen de beperkende maatregelen van de coronacrisis en monitoren we de resultaten. Zo zijn in 2021 onder meer trajecten ingezet voor vijftigplussers, alleenstaande ouders, jongeren en vergunninghouders. Op 31 december 2021 bedroeg het aantal lopende trajecten richting werk 895 en het aantal trajecten sociale participatie 252. Met een Nederlands taalaanbod zetten we extra in op de groep Nederlanders die moeite heeft met de Nederlandse taal. Tijdens de coronacrisis is gebleken dat om in deze periode te kunnen re-integreren het nodig is digivaardig te zijn. Daarom zijn ook digivaardigheidstrainingen ingezet voor wie dit nodig heeft.

03. Inburgering

De nieuwe wet Inburgering (WI) is op 1 januari 2022 van start gegaan. Sinds begin 2020 is deze nieuwe wet in Haarlemmermeer voorbereid. In juli 2021 is het raadsvoorstel: ‘Aanpak implementatie Wet Inburgering 2021 in Haarlemmermeer’ (2021.0001104) aangenomen in de raad. Vanaf 1 december 2021 is een integraal uitvoeringsteam inburgering van start gegaan, die deze taken gaat uitvoeren dan wel begeleiden en monitoren. We werken hierbij nauw samen met VluchtelingenWerk Nederland die naast de taken die zij reeds op zich namen bij de opvang van asielmigranten nu ook taken in het kader van de Wet inburgering gaan uitvoeren voor de budgetcoaching, maatschappelijke begeleiding en het Participatieverklaringstraject (PVT). Daarnaast werken we samen voor budgetbeheer in het kader van de financiële ontzorging met Plangroep. In 2021 hebben we een aanbestedingstraject doorlopen voor de inkoop van de leerroutes.

04. Organiseren werkgeversbenadering en 05. Regionaal werkcentrum (RWC)

In de samenwerking binnen arbeidsmarktregio Groot Amsterdam wordt de regel gehanteerd: We doen lokaal wat mogelijk is en regionaal wat moet en wenselijk is. Dit is ook een wens vanuit het Rijk die steeds vaker gelden (bijvoorbeeld voor de bestrijding van de effecten van de coronacrisis) per arbeidsmarktregio toekent. Binnen de arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam is snel geanticipeerd op de gevolgen van de coronacrisis door de vormgeving van het Regionaal Werk Centrum Groot Amsterdam (RWC). De samenwerking van gemeenten, sociale partners en private partijen is gericht op het bevorderen van mobiliteit binnen sectoren en het aan het werk houden van mensen (van werk-naar-werk) waarmee doorstroom naar een uitkering wordt voorkomen. Het is een gezamenlijke dienstverlening waarbij het RWC een duidelijk aanspreekpunt biedt voor ondernemers in de regio met corona gerelateerde vraagstukken.

Daarnaast heeft het Rijk aan iedere arbeidsmarktregio de opdracht gegeven om regionale mobiliteitsteams (RMT) op te richten voor de begeleiding aan de individuele werkzoekenden. Deze begeleiding gaat vooraf aan de ondersteuning die mensen krijgen wanneer ze in een uitkering (werkloosheidsuitkering of bijstand) komen. In onze arbeidsmarktregio wordt deze ‘RMT dienstverlening’ met name uitgevoerd door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en de gemeenten die gekoppeld zijn aan het RWC. Het onderwijs is een belangrijke partner binnen deze samenwerking. Een essentieel onderdeel van de aanpak is namelijk vaak omscholing op basis van vaardigheden. Wij werken binnen dit samenwerkingsverband nauw samen met ons lokale Werkgeversservicepunt en stemmen de lokale en regionale aanpak op elkaar af.

Er is besloten deze pilot te continueren tot eind 2022. Dit is tevens de periode waarin het RWC bekostigd wordt vanuit het Rijk. We kunnen voor onze inwoners de in de regio ontwikkelde omscholingstrajecten en opleidingen naar kansrijke en perspectiefvolle banen inzetten en we maken slimme verbindingen in de regio. Door de complementaire dienstverlening vanuit het RWC, RMT en de (onderwijs) arrangementen die ontwikkeld worden creëren we een doorgaande dienstverlening. Eind 2021 (november) werden de volgende resultaten in de regio opgetekend. De teller voor het aantal gesproken bedrijven in de regio stond op 1.316, het aantal gemaakte verbindingen tussen bedrijven op 1.910, het aantal interventies (alle activiteiten, bijvoorbeeld ook dat werkenden aan het werk kunnen blijven, of opgeleid worden voor ander werk) op 404, het aantal daadwerkelijke plaatsingen op 284.

06. Uitvoering AM match

AM match bedient de doelgroep die tot 70% van het wettelijk minimumloon kan verdienen, Deze doelgroep bestaat uit personen van de voormalige Wet sociale werkvoorziening (Wsw), personen die (voorlopig) alleen in een beschutte omgeving kunnen werken en personen met een bijstandsuitkering die een duurzame arbeidsbeperking hebben. Deze uitvoeringsorganisatie voert ook de Wet banenafspraak voor ons uit, waarbij zij intensief samenwerkt met de partners binnen de arbeidsmarktregio Groot-Amsterdam. Drie jaar na de start van AM match is in 2019 gestart met een onderzoek naar de doorontwikkeling van AM match. Het onderzoek richt zich onder meer op uitbreiding van werkvormen naast de training ‘Match je perspectief’, zodat de dienstverlening meer op maat en effectiever kan worden ingezet voor deze doelgroep. Het onderzoek is in 2021 afgerond. Een van de conclusies is dat onze regio succesvol is met het aan de slag helpen van mensen met een beperking. De huidige werkwijze dient echter doorontwikkeld te worden.