Kengetallen schuldpositie
In de notitie meerjarig financieel inzicht voor de raad van de commissie BBV is aangegeven dat de belangrijkste indicatoren en kengetallen van de balans en van de baten en lasten in samenhang dienen te worden gepresenteerd en toegelicht. De ontwikkeling van deze samenhang in de loop van de tijd wordt hierin verwerkt en de trends worden geduid. In de notitie Schuldpositie 2023 heeft de raad besloten drie kernindicatoren schuldpositie aan te wijzen. In de programmabegroting en jaarstukken worden deze aangevuld met een aantal ondersteunende indicatoren, welke de kernindicatoren nuanceren, of in breder perspectief plaatsen. De toelichtingen op de manier hoe de indicatoren dienen te worden berekend staan in de notitie Schuldpositie 2023.
Bij de kernindicatoren valt op dat twee van de drie kernindicatoren eind 2022 op groen staan. De netto schuldquote is op basis van de werkelijkheid eind 2022 hoger dan gemiddeld, maar bevind zich in de categorie minst risicovol. Deze is zo'n 25% hoger dan bij de gemiddelde gemeente van vergelijkbare omvang. Echter zijn de verschillen binnen de vergelijkingsgroep groot. Gezien de groeiambities heeft Haarlemmermeer meer gronden in bezit dan gemiddeld. Eind 2022 bedraagt onze grondexploitatiequote bijna 18,5%, terwijl de gemiddelde gemeente in deze categorie zo'n 10% heeft. De hogere nettoschuldquote wordt hier dan al door een groot deel door verklaard. De ratio grondexploitatie is verder gedaald en bevind zich in de categorie minst risicovol. De solvabiliteit bevind zich in oranje (neutraal). Opvallend is hier dat onze gemeente beter scoort dan de vergelijkingsgroep, die zich in het geheel in de categorie oranje (neutraal) bevind. Hierdoor heeft Haarlemmermeer een meer solide positie in tijden van financiële tegenspoed. De weerstandsratio bevestigt dit beeld, ondanks de daling die door de afboeking van de kosten van de bijdrage omlegging A9 is veroorzaakt. De indiciator lasten schuldpositie bevind zich eind 2022, net als de afgelopen jaren, stabiel in de categorie minst risicovol.
De lage gemiddelde rente op de bestaande leningenportefeuille (1,53 %) en het weerstandsvermogen van de gemeente maken dat de last van de schuld op de langere termijn houdbaar is en blijft. De spreiding binnen de leningenportefeuille voorkomt dat de gemeente kwetsbaar is voor een renteschok. Dit blijkt ook uit de onderschrijding van de renterisiconorm. Met de stijgende rentes sinds begin 2022 zal ook Haarlemmermeer in de toekomst rekening moeten houden met extra lasten. De exploitatie was de afgelopen jaren meer dan sluitend zoals blijkt uit de indicator structurele exploitatieruimte. De daling van de inkomsten vanuit het gemeentefonds vanaf 2026 maakt dat hierbij waakzaamheid in de toekomst wel een vereiste is.