Kostenstijging investeringsramingen grondexploitaties (R266)

Ruimtelijke ontwikkelinge (G4 (was G5), K2, I)

De Commissie BBV beveelt aan om conjuncturele risico's op te nemen in de berekening van de weerstandscapaciteit. Op basis van een gevoeligheidsanalyse op de actieve grondexploitaties is de top 3 van conjuncturele risico's opgenomen. Een van de risico's houdt in dat de kosten van de investeringen in de grondexploitaties stijgen door een oververhitte markt door onder andere geopolitieke spanningen. Het risico van kostenstijging is grotendeels opgetreden en het effect op de NCW zit verwerkt in de cijfers van het MPG 2024, maar is beperkter dan bij met MPG 2023 waar geprognosticeerd. Voor de komende jaren is tot en met 2025 in verband met de onzekerheid een (hogere) gedifferentieerde kostenstijging opgenomen in de grondexploitaties en vanaf 2026 terugkeert naar het langjarig gemiddelde. Dit geeft aanleiding om voor dit risico terug te gaan naar 1% hogere kostenstijging ten opzichte van de gehanteerde parameter in de grondexploitatie.

Beheersmaatregel: delen van het risico met (een) andere partij(en)
Strategisch omgaan met aanbestedingen zoals het vroegtijdig contracteren van aannemers voor de uitvoering van de investeringswerkzaamheden en bijvoorbeeld over de schaalgrootte van het gebied (opknippen versus samenvoegen). We hanteren tot en met 2025 gedifferentieerde parameters als gevolg van onzekerheid alvorens vanaf 2026 het langdurig gemiddelde aan te houden.

Aankopen en exploitatie in het kader van Wvg Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid te Hoofddorp (R337)

Ruimtelijke ontwikkelingen (G5 (was G4), K3, I)

In het kader van Wet voorkeursrecht gemeente (Wvg) doet de gemeente strategische aankopen in het Stationskwartier en Graan voor Visch Zuid in Hoofddorp. De intentie van deze aankopen is om deze later in te zetten in gebiedsontwikkelingsprojecten of vastgoedontwikkeling. Aan deze aankopen gaat een onderhandelingstraject vooraf. Deze aankopen zijn nog niet in een grond- of vastgoed exploitatie opgenomen. Het risico is dat bij geen doorgang of vertraging van het project, de dan geldende marktwaarde lager is dan de boekwaarde en er extra kosten voor rekening van de gemeente komen. Daarnaast kan bij verwerving sprake zijn van aankoop inclusief zittende huurders wat risico’s met zich meebrengt. Zekerheidshalve wordt daarom thans 10% van het aankoopbedrag opgenomen als risico. Dit percentage zal als er meer aankopen komen, jaarlijks worden herzien.

Beheersmaatregel: veranderen van de gevolgen (beheersen)
Omdat deze investeringen onder de materiële vaste activa worden opgenomen, worden er, anders dan bij grondexploitaties, geen bijkomende kosten toegevoegd. Door verhuur en tijdelijke exploitatie worden inkomsten verworven om de kosten te dekken.

Rentestijging (R331)

Overzicht algemene dekkingsmiddelen (G5, K2 (was K3), S)

Het huidige economisch perspectief is onzeker. Er was de afgelopen jaren sprake van hoge inflatie. Om die inflatie te bestrijden heeft de Europese Centrale Bank (ECB) al enkele renteverhogingen doorgevoerd. De inflatie lijkt, op basis van de huidige informatie, af te zwakken. Afgezien van een opwaarts basiseffect van de energieprijzen op de totale inflatie, heeft de dalende tendens van de onderliggende inflatie zich doorgezet. De ECB geeft aan dat de rentetarieven nu op een niveau staan dat deze bijdragen aan het terugbrengen van de inflatie naar het doel van 2%. Op de financiële markten nemen we ook wat speculatie waar over dalende rentes. Tijdens de volgende vergaderingen van de Raad van Bestuur van de ECB wordt opnieuw naar de rentetarieven gekeken. Eventuele aanpassingen werken door in de rentetarieven die de gemeente verschuldigd is voor nieuw af te sluiten leningen. In de Programmabegroting 2024-2027 is rekening gehouden met een stijging van de te betalen rente van 2,5% naar 3,25%. De kans is aanwezig dat de rente verder stijgt en de rentelasten in het meerjarenbeeld verder toenemen. Gezien de huidige berichten schatten wij de kans nu lager in. Daarom wordt de kans verlaagd. In de kwantificering van dit risico wordt rekening gehouden met een stijging tot 4,25% in 2027. Bij de Voorjaarsrapportage 2024 wordt opnieuw gekeken naar de aan te houden rentepercentages voor nieuwe financiering en de rekenrente. De omvang van dit risico zal daarbij worden betrokken.

Beheersmaatregel: behouden van het risico op basis van een zichtbare onderbouwing (accepteren)
Actief volgen van de ontwikkelingen van de kapitaalmarkt en verwerken in de P&C cyclus. In het uiterste geval kan er ook voor gekozen worden te prioriteren en temporiseren bij de voorgenomen investeringen.