Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

Door het actief betrekken van inwoners en ondernemers bij ruimtelijke ontwikkelingen en het creëren van draagvlak bij direct belanghebbenden maken we ruimtelijke plannen die voorzien in een stabiel evenwicht tussen diverse ruimtelijke spanningsvelden. Werken en wonen, wonen en recreëren, winkelen en wonen, uitgaan en wonen, vermaakbehoeften van diverse leeftijdscategorieën, alles moet in samenhang worden gebracht waarbij het welzijn voorop staat in de afweging van het algemeen belang. Wij staan hierbij een gebiedsgerichte aanpak voor, waarbij per gebied, samen met de in het gebied betrokkenen, integrale visies en plannen kunnen worden gemaakt. Ruimtelijke kwaliteit en een goed en gezond leefmilieu zijn daarbij onze uitgangspunten.

Activiteiten

Toelichting

01. Implementatie van de Omgevingswet

De Omgevingswet brengt een grote stelselwijziging in het omgevingsrecht en een nieuwe manier van werken in de ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving. De reikwijdte van de wet strekt zich uit van strategische visie, gebiedsontwikkeling en beheer tot vergunningverlening, handhaving en toezicht en de bijbehorende (digitale) informatievoorziening en dienstverlening. De impact van de wet is daarmee groot.

Er zijn vier belangrijke producten te onderscheiden: de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan, de Omgevingsvergunning en het Omgevingsloket.

• De gemeenteraad heeft de ontwerp-omgevingsvisie in september 2021 vastgesteld (2021.0001265), waarna hij ter inzage is gelegd. De raad heeft de definitieve omgevingsvisie vastgesteld in het eerste kwartaal van 2022 (2021.0003036).

• In 2021 is ambtelijk gewerkt aan de basisregelset voor het Haarlemmermeerse model-omgevingsplan (2020.0001356). Bij inwerkingtreding van de Omgevingswet zullen deze regels ter vaststelling aan de raad worden voorgelegd.

• De interne pilot om te ervaren hoe het proces voor de standaard vergunningsverleningsprocedure van acht weken het beste ingericht kan worden, is gecontinueerd. Multidisciplinaire teams beoordelen aan zogenoemde intake- en omgevingstafels op efficiënte wijze initiatieven en aanvragen van inwoners en ondernemers.

• Bij de start van de wet is de informatie over de fysieke leefomgeving digitaal toegankelijk voor iedereen via het landelijke Omgevingsloket. Haarlemmermeer is al in 2020 aangesloten op het nieuwe loket.

02. Versterken ruimtelijke kwaliteit

Belangrijk onderdeel van de Omgevingswet is de zorgplicht voor de ruimtelijke kwaliteit in onze gemeente. In de Omgevingsvisie Haarlemmermeer 2040 doen we daar al uitspraken over. De Omgevingsvisie moet een goede vertaling krijgen naar regels voor het beoordelen van bouwinitiatieven in het Omgevingsplan. De Omgevingsvisie is voor een directe vertaling te veel op hoofdlijnen. Ook bestaan er al verschillende ruimtelijke beleidskaders. Daarom zijn we in 2021 gestart met de Nota Omgevingskwaliteit, een paraplunota waar alles bij elkaar komt, bestaand en toekomstig beleid, om regie te kunnen voeren op de samenhang en vanuit de integraliteit de stap naar beoordelingsregels voor het Omgevingsplan te kunnen maken. Hiermee zijn wij beter in staat om nieuwe bouwinitiatieven vanuit een integraal kader te inspireren, te adviseren en te toetsen. Het benutten en behouden van de dragers van gemeente Haarlemmermeer: het verkavelingspatroon, de polderdijken, het agrarische karakter en de historische landschappen zijn daarbij leidend. De ruimtelijke kwaliteit wordt beschouwd op zowel groot als klein schaalniveau.

In 2021 zijn daarvoor de Verdichtingsvisie (2021.0002306) en de visie polderlinten en beeldkwaliteitsplan voor de erven (2021.0002371) opgesteld.

03. Samen met Rijk en Metropoolregio Amsterdam werken aan een leefbare en duurzame regio

We hebben binnen de MRA en met het Rijk overeenstemming bereikt over een Verstedelijkingsconcept. Een raadsvoorstel (2021.0003112) om in te stemmen met het Verstedelijkingsconcept MRA als basis voor het maken van afspraken met het Rijk is reeds behandeld in de gemeenteraad.

Essentieel is de nadrukkelijke inzet op de verdere ontwikkeling van onze regio als een toekomstbestendige, evenwichtige meerkernige metropool. Hiermee wordt ruimte gegeven aan 325.000 extra woningen in de MRA tot 2050, waarvan minimaal 175.000 tot 2030 en aan ongeveer evenveel banen. Met de integrale aandacht die er is voor de grote maatschappelijke opgaven en transities, bouwen we duurzame steden en samenlevingen in een aantrekkelijk en vitaal landschap. Daarmee versterken de afzonderlijke gebieden van de MRA elkaar en de regio als geheel.

We willen in de MRA met elkaar en met het Rijk concretere uitwerking van de opgaven, oplossingen en de fasering opnemen in de investeringsstrategie (bekostiging en financiering). In een uitvoeringsprogramma gaan we met het Rijk hierover afspraken maken. Vooruitlopend daarop willen we als MRA over de opgaven uit de Verstedelijkingsstrategie MRA met het kabinet afspraken maken in een Verstedelijkingsakkoord.

04. Ontwikkeling van woningbouwlocaties (versnelling woningbouw)

De druk op de woningmarkt in onze regio blijft onverminderd hoog. Vanuit deze opgave zijn wij in 2017 gestart met de versnelling van de woningbouw voor de gebiedsontwikkeling van Lisserbroek Noord, Nieuw-Vennep West, Cruquius-Zwaanshoek en de transformatielocaties Cruquius-Bennebroekerdijk, Hoofddorp Noord en Pionier-Bolsterrein. Op 23 november 2021 heeft het college de Investeringsstrategie schaalsprong Wonen (2021.0002603) vastgesteld, welke inmiddels 20 januari 2022 door de gemeenteraad is vastgesteld.

De gebiedsontwikkeling van de versnellings- en transformatielocaties bevinden zich nu in verschillende fases:

• Versnellingslocaties Lisserbroek Turfspoor en Lisserbroek Noord: de intentieovereenkomsten zijn verlengd en we werken aan de afsluiting van anterieure overeenkomsten. De Nota Rijkwijdte en Detailniveau (NRD) is in 2021 vastgesteld door ons college voor vrijgave van de zienswijzeprocedure. Verder werken we aan de benodigde planproducten zoals essentiekaarten en gebiedsenvelop. Een subsidieaanvraag is ingediend voor de 3e tranche Woningbouw Impuls. Deze is eind december afgewezen. Een aangepaste aanvraag voor de 4e tranche wordt voorbereid en ingediend.

• Nieuw-Vennep West: hiervoor hebben we inmiddels een tweede intentieovereenkomst afgesloten. Er is een landschapsplan opgesteld en op dit moment wordt gewerkt aan een stedenbouwkundig plan op hoofdlijnen.

• Hoofddorp Noord: een gemeentelijk stedenbouwkundig Programma van Eisen en een Stedenbouwkundig Ontwerp van de ontwikkelaar van de zogenaamde AM-locatie is gereed en er is overeenstemming bereikt over een Anterieure Overeenkomst.

• Cruquius-Zwaanshoek en Cruquius Bennebroekerdijk; hiervoor is een programma van eisen opgesteld (80% versie) en zijn intentieovereenkomsten afgesloten.

• Pionier-Bolsterrein: in 2021 een Woningbouwimpulsbijdrage gekregen van het Rijk. Het Masterplan wordt begin 2022 ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad.

05. Opzetten van een atelier voor de oostflank van Haarlemmermeer

In het programma Bereikbare Steden van het Rijk is afgesproken om in de omgeving van station Hoofddorp ruimte te bieden aan 15.500 nieuwe woningen en duizenden arbeidsplaatsen. De komst van de Noord/Zuidlijn maakt deze schaal- en kwaliteitssprong mogelijk. Andersom draagt de woningbouw en de uitbreiding van de werkgelegenheid bij aan de vervoerswaarde van de metro.

Om de woningbouw te kunnen versnellen is vanuit de aanpak 'Bereikbare Steden' onder regie van de MRA in samenwerking met ons en het Rijk de 'Propositie Bereikbare Steden' (maart 2021) opgesteld. Vervolgens is deze propositie voor Hoofddorp nader uitgewerkt in het spoorboek 'Ontwikkeling stationsgebied Hoofddorp 2030' (2021.0001809) onder regie van de MRA. De provincie Noord-Holland, de VRA, NS, ProRail, Connexxion, de MRA en wij onderschrijven de ambities in dit spoorboek. Wij hebben vervolgens in het 'Verdichtingsplan stationsgebied Hoofddorp' (2021.0001986) onze kaders geschetst voor de gebiedsontwikkeling rondom het station om zelf de regie van deze ontwikkeling in de hand te kunnen houden. In vervolg op deze stappen is onder regie van de MRA, in samenspraak met ons, de provincie Noord-Holland en de VRA, het Gebiedsplan Hoofddorp, ontwikkeling van het stadshart' opgesteld (2021.0002847). Ook hierbij waren de NS en ProRail nauw betrokken.

06. Ontwikkeling van stadscentrum Hoofddorp

Met het programma Stadscentrum Hoofddorp bouwen we aan de toekomst van Hoofddorp: een levendig en bereikbaar stadscentrum in het hart van de Randstad. Het stadscentrum wordt een centrale ontmoetingsplek voor iedereen, die wil wonen, werken, ontspannen en winkelen. Door deze ontwikkelingen positioneert Hoofddorp zich steeds meer als een stedelijk gebied dat in de MRA in toenemende mate aan belang wint. Hierbij focussen wij ons naast duurzaamheid ook op de volgende subdoelen: aantrekkelijker, levendig, sociale structuur en bereikbaarheid. Om deze doelen te bereiken, brengen wij samenhang aan in alle ontwikkelingen:

• ruimtelijke maatregelen (parkeeropgave, infrastructuur, energievoorziening);

• Hyde Park (woningbouw door diverse ontwikkelaars, Gerritshoeve);

• Stadspark (Wandelbos, Loods Fruittuinen, tennislocatie);

• Raadhuisplein en omgeving (Raadhuisplein, gemeentehuis, voorzetgebouw, diverse initiatieven);

• Binnenweg en omgeving (Binnenweg 3, Binnenweg 4, Nieuweweg 103);

• winkelcentrum (V&D/De Deining, Concourslaan, plannen Wereldhave).

In 2021 hebben we een conceptvisie voor het stadscentrum gemaakt. Deze wordt in 2022 verder uitgewerkt naar een definitieve visie. We hebben de architect en adviseurs voor het nieuwe gemeentehuis geselecteerd en zijn een huurovereenkomst aangegaan voor onze tijdelijke gemeentelijke huisvesting. Voor Hyde Park is een aanvullende overeenkomst gesloten, is een anterieure overeenkomst afgesloten met MSolutions en wordt gewerkt aan de anterieure overeenkomst met Van Herk.

07. Adviseren over initiatieven

Wij staan open voor (bouw)initiatieven uit de samenleving. Hiervoor werken we met een loket en een Werkgroep Ruimtelijke Advisering (WRA) die ons voorziet van advies op basis van ruimtelijke kwaliteit en haalbaarheid. Ook in 2021 is het aantal bouwaanvragen, initiatieven gegroeid. In de WRA zijn in 2021 bijna 20% meer aanvragen besproken dan in 2020. We hebben dus geen afname geconstateerd tijdens de coronacrisis.

In het kader van de Omgevingswet wordt het proces van beoordelen van initiatieven aan een Omgevingstafel nader onderzocht. Daarbij is in het kader van de strategische heroriëntatie door middel van leges een financiële drempel ingevoerd. Deze zal per 1 januari 2022 ingevoerd zijn. Doel blijft om initiatiefnemers te helpen om hun bouwinitiatieven te realiseren binnen de ruimtelijke randvoorwaarden en kwaliteit om de leefbaarheid te verbeteren.