Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan?

De (internationale) concurrentie gaat steeds meer over metropolen en deze beïnvloeden ook de nationale economie. Hiermee is er een gedeeld belang in de MRA om de economische positie van de regio te versterken. Wij werken daarom samen met aangrenzende gemeenten, provincies, Rijksoverheid, private partijen en kennisinstellingen bij voor ons belangrijke vraagstukken. Wij zorgen ervoor goed vertegenwoordigd te zijn in de verschillende regionale samenwerkingsstructuren. Op economisch gebied wordt in de MRA in verschillende gremia gewerkt:

• In het Platform Economie werken we samen aan opgaven die voortkomen uit veranderingen in de regionale economische structuur
• De Amsterdam Economic Board (AEB) heeft tot doel welvaart en welzijn in de MRA toekomstbestendig te versterken middels samenwerking van bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen met als inzet innovatie en economische ontwikkeling.
• Amsterdam InBusiness (AIB) is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Amstelveen, Amsterdam, Almere en Haarlemmermeer dat de acquisitie en het relatiebeheer van internationale investeerders en bedrijven in de MRA op zich neemt.

De mainport Schiphol is een belangrijke aanjager van de Haarlemmermeerse economie. Wel moeten leefbaarheid en groei van de luchthaven in balans met elkaar zijn. Wij willen samen met alle belanghebbenden in de regio de verwevenheid en wisselwerking tussen de luchthaven Schiphol, de economie en de kwaliteit van de leefomgeving verder ontwikkelen. Het verder onderzoeken van de mogelijkheden van toepassing op geluidsadaptief bouwen is daar onderdeel van. Bij verdere ontwikkeling van de luchthaven heeft veiligheid de hoogste prioriteit. Een internationaal sterke luchthaven heeft een sterke regio en daarmee ook een sterke gemeente nodig. Haarlemmermeer neemt met dit doel deel aan de besluitvormingstrajecten rondom de ontwikkeling van Schiphol. Daarmee zijn wij in staat mede richting te bepalen.

Activiteiten

Toelichting

01. Het sturen op een kwalitatief sterke regionale hotelmarkt

In 2020 is het raadsvoorstel Verblijfsaccommodatiebeleid gemeente Haarlemmermeer 2021-2025 (2020.0002664) opgesteld, de gevolgen en de onzekerheden van de coronacrisis zijn hierin meegenomen. Doel van het verblijfsaccommodatiebeleid is om ons eigen toeristisch aanbod te versterken en te streven naar een toekomstbestendig, evenwichtig en gediversifieerd aanbod van verblijfsaccommodaties in Haarlemmermeer. De coronacrisis heeft de sector hard geraakt, maar wij willen de verblijfsaccommodaties in de breedte wel versterken. Dit willen we bereiken door voor nieuwe hotelontwikkelingen een afwegingskader te hanteren met criteria, als voldoende marktruimte en onderscheidend concept (diversificatie). Ook worden nieuwe grotere hotelontwikkelingen (50 slaapplaatsen of meer) regionaal getoetst via een operationeel plan MRA Ontwikkelkader en een niet-bindend advies van een expertteam. Toeristen die in onze gemeente verblijven kunnen een bijdrage leveren aan het versterken van lokale voorzieningen. Uiteraard zijn de economische aspecten een belangrijke drijfveer voor dit soort ontwikkelingen.

02. Een leidende rol spelen binnen de regionale logistieke sector

In 2020 heeft gemeente Haarlemmermeer opnieuw het voorzitterschap van de Amsterdam Logistics Board (ALB) gekregen. Deze positie wordt nu door de wethouder luchthavenzaken ingevuld. De tafel Ruimte & Infra heeft de naam Amsterdam Logistics Programmateam gekregen. Door de ALB is de logistieke strategie vastgesteld met als thema’s schoon, slim en duurzaam. Vervolgens is op basis van deze strategie een investeringsplan (het Smart Cargo Mainport Program) opgesteld om de HST Cargo-middelen (waar Haarlemmermeer de beheerder van is) en de OLV-Greenport-middelen (waar de provincie de beheerder van is) in de lijn met de oorspronkelijke doelstelling van beide projecten te besteden. Dit plan is in november 2020 door de ALB vastgesteld en is in het eerste kwartaal van 2021 door het college vastgesteld.

03. Het stimuleren van regionale en Europese samenwerking in de transitie naar een circulaire economie

Wij hebben op tal van terreinen gewerkt aan een toekomstbestendige gemeente en in verschillende coalities van publiek-private samenwerkingen bijgedragen aan een duurzame economie in Haarlemmermeer en de regio. We hebben concrete vervolgstappen gezet in het verduurzamen van onze werklocaties. Wij hebben bestuurlijk vormgegeven aan het MRA-Ontwikkelprogramma Circulaire Economie. Het ontwerpprogramma Circulaire Economie, dat eind 2020 is opgesteld focust inhoudelijk op drie sporen: circulaire inkoop-en aanbesteding, materialen- en grondstoffenstromen en gebiedsontwikkeling. Ondernemers, kennisinstellingen en overheden in samenwerking met de AEB hebben in 2020 toegewerkt naar een MRA Green Deal "Duurzaam uit de crisis". Er is gewerkt aan proposities en afspraken tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden op een aantal relevante thema's met direct effect op het economisch herstel in de komende drie jaar - zoals het creëren van duurzame banen, omscholing, bijscholing, regionale (inkoop)producten, bouw en ondernemerschap - om investeringen te versnellen of te intensiveren en bij te dragen aan een slimme, groene en gezonde toekomstige regio.

Wij zetten blijvend in op de kennisontwikkeling van circulaire economie, ook door vooral te doen en te laten zien wat kan. Met onder meer onze samenwerking met C-Creators, waarbij meer dan 40 partijen uit de bouwsector betrokken zijn, hebben we een verbindende rol vervuld, met name in (de voorfase van) gebiedsontwikkeling, nieuwbouw- en renovatieprojecten (onder meer met Lincolnpark, Schiphol Trade Park, duurzame leeromgevingen).

Ook is Haarlemmermeer actief betrokken bij het in het derde kwartaal van 2020 gestarte proces om een regionale investeringsagenda op te stellen, waarbij economie en innovatie relevante thema's zijn. In samenwerking met AEB en MRA hebben wij bijgedragen aan het versterken van de verbinding met (en samenwerking binnen) Europa met als doel om de positie van onze regio op diverse gemeenschappelijke economische vraagstukken te versterken.

04. Economische Agenda Amstelland-Meerlanden

De deelregio heeft het afgelopen jaar, naast de strategische advisering van de Amstelland-Meerlanden (AM) bestuurders, uitvoering gegeven aan een tweetal acties te weten een deelregionaal onderzoek naar incourant leegstaand vastgoed en de opzet Handelingsperspectief Economie AM ten behoeve van het ruimtelijk-economisch ontwikkelperspectief MRA (zie Plabeka). Ten grondslag aan bovenstaande acties ligt de Economische Agenda AM, die gericht is op samenwerking, behoud en versterking van een goed vestigingsklimaat voor kantoren en bedrijven, zowel kwalitatief als kwantitatief.

05. Het actualiseren van de Plabeka-afspraken

Het afgelopen jaar is er in het Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) gewerkt aan het opstellen van het economisch ontwikkelperspectief MRA waartoe het bestuurlijk overleg Economie in juni 2019 heeft besloten. Doel hiervan is om voorbereid te zijn op de economie van morgen, om kansen te benutten in de zeven deelregio’s van de MRA, en om wendbaarder op de economische dynamiek in te spelen. In het verlengde van het Economische Ontwikkelperspectief is en wordt er gewerkt aan een economische schaalsprong en een economisch handelingsperspectief. De economische schaalsprong MRA kijkt naar de mogelijkheden van economische spreiding binnen de MRA. Het economisch handelingsperspectief MRA kijkt hoe het economisch DNA van de deelregio’s te versterken en de mogelijkheden van specialisatie op basis daarvan.

De veranderende economische ontwikkelingen maakt deze (nieuwe) heroriëntatie van Plabeka nodig. Het is noodzakelijk om 10 tot 20 jaar vooruit te kijken alsook om expliciet aandacht te geven aan economische spreiding en economische specialisatie om zo het economisch DNA van de deelregio’s en (daarmee) de economische structuur van de MRA te versterken.

06. Gezamenlijke internationale marketing en acquisitie

Het doel van de internationale marketing en acquisitie is een hogere economische inbreng waaronder werkgelegenheid, bezettingsgraad kantoren en bedrijventerreinen, economische stabiliteit door diversificatie en innovatie, als ook waardemaximalisatie gronden. De richting van deze activiteiten is gebaseerd op het beleid van Economische Zaken. We hebben ons hierbij in het bijzonder gericht op de sectoren 'ICT', 'Life Sciences & Health', 'Energy', 'Consumer Goods', 'Smart Logistics & Aerospace' en de functie 'internationaal hoofdkantoor'. Deze verbreding, naast logistiek en aerospace, is ingegeven door de ambitie van economische diversificatie om minder economisch afhankelijkheid te worden van de luchtvaart en daarmee onze lokale en regionale economie weerbaarder te maken. Vanuit een krachtige gezamenlijke concurrentiepositie van de metropool werken we samen in regioverband voor de acquisitie van internationale investeerders onder de naam ‘amsterdam inbusiness’ (aib). Deze samenwerking bestaat uit de gemeenten Haarlemmermeer, Amsterdam, Amstelveen en Almere, Amsterdam Airport Area (onderdeel van SADC) en de Port of Amsterdam. Voor gemeente Haarlemmermeer is het van groot belang dat ingezet blijft worden op het behouden en versterken van de reeds in de gemeente gevestigde bedrijven. Daar is in 2020 ook op ingezet. Tevens doen zich diverse trends en ontwikkelingen voor in de maatschappij, in de economie, maar zeker ook op technologisch gebied, die mogelijk van invloed zijn op ons beleid voor de bedrijventerreinen. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van e-commerce op de bestaande detailhandelsstructuur en aan de gevolgen van ‘het nieuwe werken’ op bedrijfshuisvestingsvraagstukken. Essentieel is dat de kwaliteit van de bedrijventerreinen ook in de toekomst aan blijft sluiten bij de wensen die bedrijven hebben als het gaat om hun (her)huisvesting. Dit vergt van ons flexibiliteit als het gaat om huisvestingsvraagstukken.

Voor Haarlemmermeer zijn in 2020 in totaal dertien internationale bedrijven geacquireerd. Haarlemmermeer heeft een aantal focus sectoren gekozen, sectoren die onder meer hooggekwalificeerd werk leveren én die bijdragen aan de doelstelling van diversificatie. Acht van de dertien bedrijven die zijn geacquireerd komen uit de focus sectoren.

Daarnaast zijn vijf bedrijven geacquireerd in de sector Transport & Logistiek. Deze sector blijft uiteraard van groot belang voor Haarlemmermeer en de aantrekkingskracht van Haarlemmermeer als vestigingsplek voor logistieke bedrijven is nog steeds groot. Het aantal van dertien bedrijven is een lichte achteruitgang ten opzichte van 2019, toen vijftien bedrijven werden geacquireerd. Echter, gelet op de coronacrisis is de afname slechts zeer beperkt. Van het totale aantal bedrijven dat regionaal is geacquireerd in 2020, heeft Haarlemmermeer 13% weten aan te trekken, waar dat in 2019 nog 9% was.

In 2020 zijn er bij deze dertien nieuwe bedrijven 338 arbeidsplaatsen gecreëerd. Over 2019 zijn bij de vijftien nieuwe bedrijven 343 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd, oftewel qua het aantal gecreëerde arbeidsplaatsen is ondanks de coronacrisis geen afname te merken.

07. Het regionaal monitoren van commerciële voorzieningen

We leveren jaarlijks input voor de provinciale detailhandelsmonitor van de provincie Noord-Holland. In deze monitor worden feiten rondom de detailhandel in Noord-Holland opgenomen op het gebied van winkelaanbod, werkgelegenheid in de detailhandel, leegstand, draagvlak, plannen en initiatieven. Deze gegevens gebruikt de provincie voor het uitvoeren van het provinciale detailhandelsbeleid. Daarnaast gebruiken de Regionale Adviescommissies Noord-Holland, marktpartijen, regio's en gemeenten deze analyses. Wij nemen deel aan de Regionale Adviescommissies Noord-Holland Zuid waar we met onder andere de gemeenten in de MRA-regio initiatieven afstemmen.

08. Het positief ontwikkelen van de verwevenheid tussen luchthaven en samenleving

Het afgelopen jaar was voor de luchtvaartsector en toerismebranche een zwaar jaar. Desondanks zijn er beleidsmatig belangrijke ontwikkelingen geweest, zoals de vaststelling van de luchtvaartnota en het advies over de toekomst van de Omgevingsraad Schiphol (ORS) en governance rond Schiphol.

We hebben de standpunten van Haarlemmermeer ten aanzien van Schiphol geagendeerd en hebben invulling gegeven aan de strategische belangenbehartiging aan de hand van de volgende kernthema’s:

• synergie tussen bouwen, wonen en vliegen;
• versterking van de sociaaleconomische- en ruimtelijke kracht van de Schipholregio;
• sterke communicatie- en informatievoorziening.

In 2020 heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat de Luchtvaartnota gepresenteerd. Hierin worden keuzes gemaakt voor de luchtvaart in Nederland voor de periode van 2020 tot en met 2050. Gemeente Haarlemmermeer heeft hiervoor zowel een eigen als een gezamenlijke regionale zienswijze ingediend. Na de behandeling van alle zienswijzen is de definitieve Luchtvaartnota 2020-2050 vastgesteld. De uitwerking van de luchtvaartnota zal vanaf 2021 plaatsvinden in samenwerking tussen Rijk en regio met de verschillende belanghebbenden.

In het eerste kwartaal van 2020 hebben Schiphol en de Luchtverkeersleiding (LVNL) het Uitvoeringsprogramma Hinderbeperking gepresenteerd. Daarna heeft een uitgebreid participatieproces plaatsgevonden waar de gemeente Haarlemmermeer ook een reactie op heeft gestuurd. Het proces en het plan hebben helaas weinig aandacht gekregen vanwege de coronacrisis. Desalniettemin zullen we samen met de relevante partijen in de regio in blijven zetten op het beperken van de hinder, zowel nu als in de toekomst.

De door de minister van Infrastructuur en Waterstaat aangestelde interim-voorzitter van de ORS, de heer van Geel, heeft de opdracht gekregen een advies uit te brengen over de toekomst van de participatie en besluitvorming rond de luchtvaart. Van Geel adviseert de minister om de ORS te beëindigen. Daarvoor in de plaats adviseert Van Geel een maatschappelijke raad in te stellen. Bestuurlijke partijen (waaronder ook het Rijk) en sectorpartijen maken hier geen onderdeel van uit. De maatschappelijke raad krijgt geen formele adviestaken en wordt, als het aan Van Geel ligt, breder samengesteld dan de huidige bewonersvertegenwoordiging en natuur- en milieuorganisaties. Het Rijk moet als bevoegd gezag wel kaders stellen, maar voor de meeste inhoudelijke vraagstukken, is volgens Van Geel een stevige regionale uitwerking nodig. Wij herkennen veel van onze inbreng in het advies van de heer Van Geel.

Met zowel een groeiende metropool als een groeiende luchthaven wordt de relatie met hoe we ons gebied inrichten en hoe gebouwd wordt steeds belangrijker. We verstevigen onze inzet op het onderzoeken, experimenteren en toepassen van geluid-adaptieve oplossingen in samenwerking met kennisinstellingen, Schiphol, bedrijfsleven, Rijk en regionale overheden. We hebben in 2020 belangrijke stappen gezet op dit gebied. Voor de realisatie van het Field Lab aan de Rijnlanderweg in Hoofddorp, hebben we een rijksbijdrage gekregen van € 0,5 miljoen voor de realisatie en het onderzoek. Hiervoor is ook de aanbestedingsprocedure afgerond en is een omgevingsvergunning aangevraagd. In 2021 zal het Field Lab worden gerealiseerd en kan het onderzoek beginnen.