De kerntaak van de vastgoedportefeuille is het huisvesten van de ambtelijke organisatie en beleidsmatige activiteiten zoals sport, cultuur, welzijn, recreatie en onderwijs. Daarnaast houden wij vastgoed aan als strategisch instrument. Vastgoed dat geen beleidsdoel meer dient of strategisch nut heeft wordt voorgedragen voor verkoop.

Voordat overgegaan wordt tot daadwerkelijke verkoop vindt eerst een interne, gemeentebrede afweging plaats. Periodiek wordt een lijst met af te stoten objecten voorgelegd aan het college. Na besluitvorming door het college wordt de lijst aan de raad voorgelegd voor eventuele wensen en bedenkingen.

Haarlemmermeer heeft op 31 december 2022 in totaal 629 panden, zakelijke rechten en gronden in eigendom waar de vastgoedorganisatie het beheer over voert. In 2022 hebben verschillende mutaties en wijzigingen plaatsgevonden. De onderstaande Figuur 2 geeft inzicht in de wijzigingen in de portefeuille ten opzichte van 1 januari 2022.

De mutaties in de vastgoedportefeuille komen voort uit een aantal aankopen waaronder de Planeetbaan 2 en Hoofdweg 574 te Hoofddorp, en verkopen zoals de Paviljoenlaan 1 te Hoofddorp en de Adelaarstraat 62 te Badhoevedorp. Daarnaast zijn vier schoolgebouwen door fusies en beëindiging van scholen in ons eigendom gekomen.

De toename van het aantal zakelijke rechten is voor een groot deel te verklaren door de overdracht van de opstallen van brandweerkazernes aan de Veiligheidsregio in 2021. De panden zijn destijds uit de vastgoedadministratie verwijderd, maar de zakelijke rechten hiervan zijn in de loop van 2022 opgenomen in de vastgoedadministratie. Ook zijn twee zakelijke rechten juridisch geformaliseerd en een aantal nieuwe gevestigd, zoals een erfpachtrecht ten behoeve van het Fort Aalsmeer en een recht van opstal voor de Gerritshoeve.

Huur

Behalve objecten in eigendom huurt de gemeente ook vastgoed van derden. Voor huren wordt vaak gekozen wanneer sprake is van een ruimtetekort van tijdelijke aard. Huur biedt in de regel meer flexibiliteit dan eigendom, maar heeft ook nadelen. Zo is aanpassing van het gebouw vaak lastig en liggen de kosten doorgaans hoger dan bij eigendom. In totaal huren we vijftien panden aan waarvan tien worden gebruikt door de eigen ambtelijke organisatie.

Onderwijshuisvesting

De gemeente heeft van 55 schoolgebouwen het economisch claimrecht. Dit betekent dat het schoolbestuur het juridisch eigendom heeft en bij het beëindigen van het onderwijs in een gebouw, het gebouw 'om niet' terugvalt aan de gemeente. In 2022 heeft de gemeente vier onderwijsgebouwen op deze manier terug in eigendom gekregen. Het betreft de:

• Azollastraat 45 te Lisserbroek;

• Oranje Nassaustraat 19 te Halfweg;

• Roerdompstraat 10 te Badhoevedorp;

• Schouwstraat 15 te Rijsenhout.

Meerjarenperspectief Vastgoed

Begin 2022 is de eerste editie van het Meerjarenperspectief Vastgoed 2022-2024 (MPV) (2022.0000212) door het college vastgesteld. In het MPV wordt uitgebreid gerapporteerd over het gevoerde vastgoedbeleid en de financiële gevolgen van het beheer. Ook wordt beschreven welke ontwikkelingen in de vastgoedportefeuille zijn voorzien voor de korte termijn en lange termijn en welke recent zijn gerealiseerd. Het MPV geeft inzicht in de vastgoeddetails op deelportefeuilleniveau zoals het aantal vastgoedobjecten per deelportefeuille, boekwaarde en verzekerde waarde. Daarnaast wordt gerapporteerd over lopende projecten zoals verduurzaming van de vastgoedportefeuille, verkoop van vastgoed, uitvoering Integraal accommodatie plan (IAP) en de gehuurde vastgoedobjecten met huurtermijnen. Tweejaarlijks wordt een actualisatie van het MPV ter informatie aan de raad gezonden.

Verduurzaming

In samenwerking met adviesbureau BBN is gewerkt aan de Haarlemmermeerse Routekaart Maatschappelijk Vastgoed. De routekaart geeft inzicht in, en richting aan de verduurzamingsopgave van de vastgoedportefeuille. Het bevat een investeringsraming voor de kosten van het verduurzamen van de totale portefeuille en daarnaast een concreet plan voor de eerste vier jaar. Het ligt in de planning dat deze in het eerste kwartaal van 2023 door middel van een informatieve raadsessie met de raad besproken wordt.

Beleidskader Vastgoed

Eind 2022 is het beleidskader Vastgoed aan de raad aangeboden. Het bevat integraal beleid met betrekking tot aan- en verkoop, onderhoud, (kostprijsdekkende) huur en verhuur, duurzaamheid en toegankelijkheid van de accommodaties. Het beleidskader vervangt het Vastgoedportefeuilleplan (2015.0042753).

Integraal Accommodatieplan

Het Integraal Accommodatieplan (IAP) (2019.0058287) is een werkwijze om de vraag naar maatschappelijke voorzieningen en het aanbod in een bepaalde wijk of gebied te analyseren. Aanvullend is in het vastgestelde Beoordelingskader Maatschappelijke Voorzieningen IAP (2021.0000253) beschreven dat de wijkanalyses worden uitgevoerd aan de hand van beleidsmatige, vastgoed technische en ruimtelijke richtlijnen. In 2022 zijn drie wijkanalyses (Bornholm, Halfweg-Zwanenburg en Hoofddorp Centrum) en een functiegerichte analyse naar de binnensportaccommodaties uitgevoerd. De resultaten van de eerste twee analyses en een stand van zaken zijn in december 2022 met de raad gedeeld (X.2022.07921). In het eerste kwartaal van 2023 vindt een evaluatie van het IAP plaats in de vorm van een informatieve raadsessie.

Verkoop vastgoedportefeuille

In 2018 is gestart met het afstoten van vastgoed dat geen beleidsmatig of strategisch doel meer dient. Dit vindt plaats op basis van het Verkoopbeleid- en proces vastgoedzaken (2018.0075089). In opdracht van de raad is in 2021 een versnellingsplan verkopen vastgoed (VVV) uitgewerkt (X.2021.05949). De volgende verkopen hebben plaatsgevonden:

• Adelaarstraat 62 te Badhoevedorp (pand);

• Bennebroekerweg 305 te Hoofddorp (pand, zat al in grondexploitatie);

• Burgemeester Jansoniushof 11 te Hoofddorp (bloot eigendom);

• Gersteweg 47 te Nieuw-Vennep (bloot eigendom);

• Haarlemmermeerstraat 6 te Halfweg (bloot eigendom);

• Paviljoenlaan 1 te Hoofddorp (pand);

• Rijnlanderweg 958-958a te Hoofddorp (pand).

Reserve Maatschappelijke voorzieningen

Met de vaststelling van het Beoordelingskader Maatschappelijke Voorzieningen IAP is een nieuwe reserve, Maatschappelijke voorzieningen, ingesteld. In deze reserve wordt jaarlijks 50% van het verkoopresultaat (verkoopopbrengst na aftrek van kosten) van gemeentelijk vastgoed gestort. Onttrekkingen uit deze reserve zijn alleen bedoeld voor dekking van investeringen in bijvoorbeeld duurzaamheid en/of toegankelijkheid van gemeentelijk vastgoed met een maatschappelijke functie of voor dekking van vervangingsinvesteringen voor gemeentelijk vastgoed met een maatschappelijke functie.

De stand van de reserve wordt weergegeven in is gemaximeerd tot € 4 miljoen. De stand per 31 december 2022 is € 1.731.500.

Meerjarenonderhoudsplanning

Het gemeentelijke vastgoed worden sober en doelmatig onderhouden (op conditieniveau 3 volgens de NEN 2767). Voor het planmatige onderhoud van het gemeentelijk vastgoed wordt via een jaarlijkse storting (dotatie) een onderhoudsegalisatievoorziening (voorziening) opgebouwd om de fluctuatie in de hoogte van de jaarlijkse onderhoudskosten op te vangen. In het eerste halfjaar van 2022 zijn nieuwe meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) van de vastgoedportefeuille opgesteld. Op basis hiervan werd inzichtelijk dat de jaarlijkse storting onvoldoende was om het gemeentelijke vastgoed voor de komende tien jaar in stand te houden. De jaarlijkse storting aan de voorziening is daarom met € 839.800 verhoogd (2022.0001584).

Professionalisering vastgoedmanagement

In het vervolgonderzoek maatschappelijk vastgoed van de Rekenkamercommissie (RKC) (2019.0029408) en in het hier op volgende plan van aanpak (X.2019.13925) zijn een aantal en acties genoemd. Deze acties moeten leiden tot een doelmatige en doeltreffende vastgoedportefeuille en verdere professionalisering van het vastgoedmanagement. De afgelopen jaren zijn deze stappen stuk voor stuk gezet en het vaststellen van zowel het meerjarenperspectief vastgoed als het ter besluitvorming brengen van het beleidskader vastgoed zijn de sluitposten hiervan. Hiermee zijn alle stappen afgerond of geborgd in een doorlopend proces. De vastgoedorganisatie is robuust en goed uitgerust om haar huidige taken uit te voeren.

Verschillende ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld het beheer van de strategische aankopen die in het stationsgebied plaatsvinden, maar ook de verduurzamingsopgave die op ons af komt, vergen echter extra capaciteit en aanvullende kennis. Om deze processen goed uit te voeren is het noodzakelijk om aandacht te houden voor de werkdruk in relatie tot de bezetting.