Toelichting gewijzigde begroting 2021 - jaarrekening 2021

Onderdeel A: Belastingen

Tabel 69

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Baten

Onroerendezaakbelastingen niet-woningen

2.291

Toeristenbelasting

-765

Parkeerbelasting

436

Dwanginvordering

204

Precario op kabels en leidingen

144

Overig

-42

Totaal Baten

2.268

Lasten

Dubieuze debiteuren

-970

Dwanginvordering

-103

Overig

-35

Totaal Lasten

-1.108

Baten

De opbrengst uit de onroerendezaakbelastingen (OZB) niet-woningen is ten opzichte van de Najaarsrapportage 2021 gestegen. Dit betreft een lagere leegstand bij de bedrijven dan eerder ingeschat. Door leegstandcontroles in de loop van het jaar zijn extra aanslagen opgelegd. Verder is in de loop van het tweede halfjaar de taxatie afgerond van nieuwbouw en panden in het luchthavengebied. Deze taxaties zijn hoger uitgevallen dan eerder geprognosticeerd. Tevens leverde uitspraken op bezwaarschriften een lagere aftrek van de getaxeerde waarde op dan eerder ingeschat.

Op basis van het door de hotels geregistreerde aantal overnachtingen in 2020 en 2021 (via Visitordata) is de verwachting dat de te ontvangen toeristenbelasting over 2021 € 3,28 miljoen bedraagt. Bij de Voorjaarsrapportage 2021 werd nog rekening gehouden met een opbrengst van € 4 miljoen. De lagere opbrengst wordt veroorzaakt door de coronamaatregelen, waarbij de lockdown in december niet voorzien was. Bij de vaststelling van de Programmabegroting 2021-2024 was rekening gehouden met een opbrengst van € 12,781 miljoen. Op basis van toezeggingen door het Rijk is de verwachting dat het verschil tussen de vastgestelde begroting en de realisatie wordt gecompenseerd door het Rijk. Dit verschil is € 9,5 miljoen. Op basis van een uitspraak van de commissie BBV mag met deze compensatie geen rekening worden gehouden in de Jaarstukken 2021. Pas als de compensatie formeel is vastgesteld, waarschijnlijk in de meicirculaire 2023 gemeentefonds, mag deze worden verwerkt.
De oude belastingjaren geven een klein voordeel.

De inkomsten uit parkeerbelasting uit het Apriscoterrein en het terrein naast het Raadhuis zijn hoger uitgevallen. Verder zijn de opbrengsten vanuit parkeren iets hoger dan geprognosticeerd bij de Najaarsrapportage 2021. Ook de opbrengsten uit de naheffingsaanslagen parkeerbelasting zijn hoger dan geraamd bij de najaarsrapportage.
Als gevolg van de coronamaatregelen was het lastig goede prognoses te maken.

Als opgelegde belastingaanslagen niet binnen de wettelijke termijnen voldaan worden, wordt overgegaan tot dwanginvordering door het verzenden van aanmaningen en dwangbevelen. Hiervoor worden de wettelijk voorgeschreven kosten en invorderingsrente in rekening gebracht. Er waren in 2021 meer invorderingsmaatregelen nodig. Bij het opleggen van dwanginvordering is rekening gehouden met de afspraken die gemaakt zijn met inwoners en ondernemers als die in verband met de coronamaatregelen betalingsproblemen hadden. Waar nodig is uitstel van betaling verleend en zijn er geen aanmaningen en dwangbevelen verzonden.

De opbrengst van de precario op kabels en leidingen van nutsbedrijven is hoger doordat de lengte van de kabels en leidingen is toegenomen. Het voordeel heeft betrekking op de belastingjaren 2020 en 2021. 2021 is het laatste jaar dat de precario op kabels en leidingen geheven kan worden. Vanaf 2022 is dit wettelijk niet meer toegestaan.

Lasten

In de voorziening dubieuze belastingdebiteuren is € 1,37 miljoen gestort. Geraamd was een storting van € 0,40 miljoen. De hogere storting is noodzakelijk omdat het openstaande bedrag over het belastingjaar 2020 en 2021 hoger is als gevolg van de met belastingplichtigen gemaakte afspraken voor uitstel van betaling in verband met de coronacrisis. Verder is een hotel failliet verklaard. Alhoewel de vordering is ingebracht bij de curator is de verwachting dat de openstaande aanslagen over de jaren 2018 tot en met 2020 met een totaalbedrag van € 0,58 miljoen niet ontvangen wordt. Hiervan heeft € 0,45 miljoen betrekking op toeristenbelasting 2018 en 2019. De totale openstaande vordering is als dubieus aangemerkt.

Doordat er meer invorderingsmaatregelen nodig waren (zie onder de baten) zijn ook de lasten van de dwanginvordering hoger.

Onderdeel B: Uitkeringen gemeentefonds

Tabel 70

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Baten

Algemene uitkering 2021, decembercirculaire

2.595

Algemene uitkering 2021, Woz-waarden

-383

Maatschappelijke begeleiding statushouders 2021

-73

Overig

-44

Totaal Baten

2.095

Baten

Op 14 december 2021 is de decembercirculaire van het gemeentefonds gepubliceerd. Over de uitkomsten is de raad geïnformeerd per brief van 25 januari 2022 (kenmerk X.2021.08747). De uitkering voor 2021 met € 2,595 verhoogd. Van dit voordeel heeft € 0,9 miljoen betrekking op taakmutaties. Omdat de middelen voor de taakmutaties pas in december zijn toegekend dor het Rijk, wordt voor een aantal mutaties een voorstel tot budgetoverheveling gedaan.

Uit de derde rapportage van Cocensus, die op 25 januari 2022 is ontvangen, blijkt dat de WOZ-waarde voor eigenaren niet-woningen € 240 miljoen hoger is. Dit betreft een hogere WOZ-waarde voor met name de objecten in het Schiphol-gebied en een lagere aftrek van bezwaar ten opzichte van de vorige rapportage. Door deze hogere Woz-waarde ontstaat een nadeel voor de algemene uitkering 2021 omdat de inkomstenmaatstaf hoger wordt.

Voor de maatschappelijke begeleiding van statushouders wordt via het gemeentefonds een rijksbijdrage ontvangen. Deze was geraamd op € 331.800. Op basis van het werkelijk aantal inburgeringsplichtige statushouders dat in onze gemeente is komen wonen, is de rijksbijdrage lager.

Nog te ontvangen compensatie coronamaatregelen

Over 2020 en 2021 heeft het Rijk nog niet alle nadelen als gevolg van de coronamaatregelen gecompenseerd. Dit betreft de inkomstenderving bij de toeristen- en parkeerbelasting. Het Rijk heeft hiervoor wel compensatie toegezegd. De compensatie voor de inkomstenderving over 2020, berekend op € 6,2 miljoen, wordt naar verwachting verwerkt in de meicirculaire 2022. De compensatie over 2021 is geschat op € 11 miljoen. De verwachting is dat deze compensatie pas in de meicirculaire 2023 verwerkt wordt. Door de commissie BBV is de uitspraak gedaan dat de nog te ontvangen coronacompensatie niet als nog te ontvangen mag worden opgenomen in de jaarrekening. De ontvangen compensatie moet worden verantwoord in het jaar dat de bedragen zijn toegekend en beschikt middels een circulaire gemeentefonds.

Onderdeel C: Financiering/bespaarde rente/dividend

Tabel 71

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Baten

Aanpassing kapitaalstructuur Meerlanden

-274

Overig

59

Totaal Baten

-215

Lasten

Rente vennootschapsbelasting

72

Overig

66

Totaal Lasten

138

Baten

In december 2021 is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2021 de kapitaalstructuur van Meerlanden Holding N.V. aangepast. Het aantal aandelen van de deelnemende gemeenten is nu gebaseerd op het aantal aansluitingen voor de afvalstoffenheffing. Met deze aanpassing kunnen gemeenten die in de toekomst samenwerking zoeken met Meerlanden makkelijker toetreden als aandeelhouder. Per 1 januari 2021 is ons aantal aandelen 65.733 van de in totaal 143.793 aandelen. Bij de besluitvorming in het college op 8 juni 2021 (2021.0001370) werd nog uitgegaan van een ingangsdatum van 1 januari 2022. De financiële gevolgen zouden worden verwerkt in de Voorjaarsrapportage 2022. Nu de transactie al in 2021 heeft plaats gevonden, worden de financiële gevolgen van de herstructurering verantwoord in de Jaarstukken 2021. Afgesproken is, dat de herschikking met gesloten beurzen gebeurt. Dit geeft voor onze gemeente een eenmalig nadeel. Hier staat echter tegenover dat Haarlemmermeer één transitieaandeel ontvangt. De nominale waarde van dit aandeel is € 65. Maar de intrinsieke waarde is € 2 miljoen. Dit aandeel wordt op basis van de intrinsieke waarde vanaf 2026 door Meerlanden in vijf jaar ingekocht. Hierdoor ontstaat van 2026 gedurende vijf jaar een incidenteel voordeel van € 0,4 miljoen per jaar.

Lasten

In de begroting is rekening gehouden met rente over vennootschapsbelasting over voorgaande jaren. De werkelijk doorbelaste rente is lager dan begroot.

Onderdeel D: Onvoorzien/saldo kostenplaatsen

Tabel 72

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Baten

Detachering personeel

207

Overig

0

Totaal Baten

207

Lasten

CAO stelpost en openstaande vacatures

1.040

Overig

0

Totaal Lasten

1.040

Baten

In de begroting is geen rekening gehouden met detachering van personeel. In de werkelijkheid is een aantal medewerkers (tijdelijk) gedetacheerd bij andere organisaties, wat zorgt voor een incidenteel voordeel.

Lasten

Eind 2021 is een nieuwe CAO voor het gemeentepersoneel afgesloten. Daarin is afgesproken dat de lonen per 1 december 2021 omhoog gaan en dat over 2021 een eenmalige uitkering wordt uitbetaald. Doordat de CAO-verhoging ingaat per 1 december is er een incidenteel voordeel van circa € 0,5 miljoen omdat via een stelpost rekening was gehouden met hogere kosten voor het hele jaar. Verder worden de extra lasten als gevolg van de CAO verantwoord op verschillende programma's, terwijl in de begroting in het overzicht algemene dekkingsmiddelen centraal rekening is gehouden met de extra lasten middels een stelpost.
Daarnaast is er een incidenteel voordeel ten opzichte van de begroting op personeel als gevolg van openstaande vacatures.

Onderdeel E: Vennootschapsbelasting

Tabel 73

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Lasten

Vennootschapsbelasting

-696

Overig

0

Totaal Lasten

-696

Lasten

De afwijking wordt veroorzaakt door de betaalde aangifte vennootschapsbelasting over het belastingjaar 2020 in 2021.

Reserves

Tabel 74

Afwijkingen ten opzichte van de gewijzigde begroting
(bedragen × € 1.000; min = nadeel )

Begroting

Werkelijk

Verschil

Onttrekking

Algemene dekkingsreserve

12.241

8.669

-3.572

BTW compensatiefonds

198

198

0

Totaal Onttrekking

12.439

8.867

-3.572

Storting

Algemene dekkingsreserve

12.831

11.552

1.279

Totaal Storting

12.831

11.552

1.279

Onttrekkingen

Algemene dekkingsreserve

De lagere onttrekking wordt voor € 2,5 miljoen veroorzaakt doordat er minder is besteed aan geraamde budgetoverhevelingen. Voor een groot deel van deze middelen worden opnieuw budgetoverhevelingen voorgesteld. Zie hiervoor het hoofdstuk budgetoverhevelingen in deze jaarstukken.
Verder is € 1,1 miljoen minder onttrokken voor de dekking van de kosten van de tijdelijke huisvesting voor de gemeentelijke organisatie. Bij de Najaarsrapportage 2021 was al rekening gehouden met € 1,6 miljoen lagere kosten. Maar van dit bedrag is € 1,27 miljoen als storting geraamd in plaats van als lagere onttrekking. In werkelijkheid zijn de kosten in 2021 € 169.000 hoger geweest dan voorzien bij de Najaarsrapportage 2021. Dit bedrag is extra onttrokken.

Stortingen

Algemene dekkingsreserve

De lagere storting wordt veroorzaakt door de correctie op de kosten van de tijdelijke huisvesting van de gemeentelijke organisatie. Zoals hiervoor is aangegeven had € 1,27 miljoen verrekend moeten worden met de geraamde onttrekkingen.